Vleesvervangers bevatten vaker schadelijke stoffen dan dierlijke producten

De alternatieve vervangen de producten zijn veelal 'ultraprocessed novel plant-based foods' of nieuwe ultrabewerkte plantaardige voedingsmiddelen. Deze plantaardige producten ondergaan volgens de Antwerpse onderzoekers complexe industriële bewerkingsprocessen en bevatten vaak een lange lijst van ingrediënten en voedingsadditieven. In wetenschappelijk onderzoek wordt vooral gekeken naar de impact van deze ultrabewerkte alternatieven op het milieu of op wat de consument ervan vindt. Over mogelijke chemische contaminatie of de veiligheid van deze producten is veel minder geweten.

52 monsters uit drie landen

Om deze kennisleemte op te vullen, analyseerde het Toxicologisch Centrum van de Universiteit Antwerpen 52 (ultra)bewerkte plantaardige voedingsmiddelen gekocht in drie landen: België, Duitsland en Verenigd Koninkrijk. De wetenschappers onderzochten de producten op twee klassen van chemische stoffen: organofosfaatvlamvertragers en weekmakers. De eerste groep wordt gebruikt als vlamvertrager, bijvoorbeeld in productieapparatuur. De weekmakers dienen dan weer om de textuur van verpakkingen flexibeler te maken.

Uit onderzoek is al wel gebleken dat bepaalde weekmakers en organofosfaatvlamvertragers een schadelijk effect kunnen hebben op bijvoorbeeld het brein en de schildklier. Ook zouden ze volgens de onderzoekers kankerverwekkend kunnen zijn en een negatieve invloed kunnen hebben op de vruchtbaarheid.

Meer in kaasvervangers

Uit de analyse van de 53 stalen blijkt dat de onderzochte ultrabewerkte plantaardige voedingsmiddelen hoge concentraties en weekmakers bevatten dan hun dierlijke tegenhangers. In kaasvervangers bleken de hoeveelheden bovendien aanzienlijk hoger te liggen dan in de vleesvervangers. De onderzoekers gaan ervan uit dat de ‘besmetting’ met deze twee stoffen gebeurt tijdens het verwerkingsproces. Ook de plastic verpakkingen waarin de voeding wordt bewaard, kan volgens hen een oorzaak zijn.

De wetenschappers adviseren daarom om niet alle dierlijke producten in het dieet volledig te vervangen door ultrabewerkte plantaardige producten. Echter wel met de nuance dat de consument geen direct risico op de gezondheid loopt door het eten van deze plantaardige producten, aldus het Vlaams infocentrum land- en tuinbouw.