Vogelgriep in de Verenigde Staten treft Amerikaanse melkveehouderij

In de VS zijn al 28 miljoen stuks pluimvee geruimd. Maar de uitbraak beperkt zich niet tot pluimvee. Vooral verontrustend is dat koeien zeer vatbaar blijken, doordat het virus zich bindt aan receptoren in de uiers en de luchtwegen. Hierdoor kunnen zowel melk als overdracht via de lucht een sleutelrol spelen in de verspreiding. Deskundigen spreken van de grootste uitbraak van een infectieziekte in de Amerikaanse melkveehouderij in de afgelopen honderd jaar (bron: Journal of Dairy Science, Colorado State University).

Hoge viruslast: onderzoekers waarschuwen voor zwaar besmette bedrijven

Studies tonen aan dat het virus 'overal' aanwezig is op getroffen bedrijven. Onderzoekers spreken van een 'krankzinnig sterk besmette omgeving'. Dit toont aan dat de huidige bioveiligheidsmaatregelen onvoldoende zijn om verspreiding tegen te gaan.

Risico voor de mens: eerste infecties al vastgesteld

Tot nu toe zijn 70 gevallen van H5N1-infecties bij mensen vastgesteld in verband met deze uitbraak – vooral bij werknemers met nauw contact met koeien of pluimvee (Texas Health Department, 2024). De symptomen waren meestal mild (zoals oogontstekingen of griepachtige klachten).

Wel ontdekten onderzoekers mutaties in het virusgenoom die overdracht op mensen zouden kunnen vergemakkelijken. Deze variant heeft zich tot nu toe niet verder verspreid, maar het risico op overdracht naar mensen blijft bestaan.

Mutaties en onderzoeksresultaten: nog geen stabiele aanpassing aan de mens

Onderzoek laat zien dat het virus bij koeien genetisch nog steeds veel lijkt op het klassieke vogelgriepvirus. Ook kon het zich niet verspreiden onder fretten – een modelorganisme in griepstudies. Deze bevindingen komen uit een studie van Webby et al. in Nature Communications (2024).

Toch beschouwen experts de situatie als een volksgezondheidsnoodsituatie. Ze pleiten voor landelijke controleprogramma’s en vaccinatie van risicogroepen.

Maatregelen tegen verspreiding: bescherming via pasteurisatie en verhitten

Voor voedselveiligheid benadrukken deskundigen dat pasteurisatie van melk en goed verhitten van vlees, pluimvee en eieren het virus effectief uitschakelen. Voor consumenten is er daarom momenteel geen direct risico via voedsel, zolang het correct wordt bereid (bron: Journal of Dairy Science, 2024).

De vogelgriep in de VS laat zien hoe snel een oorspronkelijk dierlijk virus ook de melkveehouderij kan treffen. Met miljoenen geruimde dieren, forse economische schade en eerste infecties bij mensen staat de Amerikaanse landbouw voor een enorme uitdaging. Alleen met strengere bioveiligheid, meer onderzoek en vaccinatiestrategieën kan de situatie onder controle worden gebracht.