Verkiezingsprogramma CDA: gebiedsgerichte aanpak en geregisseerde krimp

‘Langjarig’ is het kernwoord in de landbouwparagraaf van het verkiezingsprogramma van het CDA. Met langjarige doelsturing, een langjarig structuurbeleid en langjarige contracten voor agrarisch natuurbeheer wil ze boeren zekerheid voor de toekomst geven. Een langjarig commitment van de overheid en een voor de lange termijn vastgestelde milieugebruiksruimte moeten bedrijven ruimte geven voor een fatsoenlijke bedrijfsvoering.
Die sturing van de overheid moet vooral dicht bij de boer plaatsvinden. Maatregelpakketten worden vastgesteld en geborgd op regionaal niveau, in overleg met de sector, er komen regionale grondbanken, en het CDA wil de Dienst Landelijk Gebied en de productschappen opnieuw in het leven roepen.
Maar een gebiedsgerichte aanpak betekent ook dat er voor grote stikstofgevoelige natuurgebieden zoals de Veluwe en de Peel een extra opgave ligt.
Volgens het CDA is krimp van de sector onontkoombaar, maar de partij wil dat op een geregisseerde manier doen, kijkend naar boeren zonder opvolger. Tegelijk wil het CDA jonge boeren perspectief geven en de drempels verlagen waar die tegenaan lopen.
PAS-melders en interimmers wil de partij zo snel mogelijk legaliseren, maar het verkiezingsprogramma maakt niet expliciet duidelijk hoe ze dat wil doen.
Stikstof en natuur
Ook het CDA wil stikstofuitstoot reduceren, maar dat is een zaak voor alle sectoren, niet voor landbouw alleen. Ze wil dit doen door bedrijven een stikstofnorm op te leggen, die in 2035 bereikt moet worden. Daarbij wil de partij onderscheid maken tussen, en schotten zetten tussen, ammoniak en NOx. Op Europees niveau wil het CDA werken aan een hogere norm voor stikstof op grasland, omdat wetenschappelijk aan te tonen is dat dit geen extra uitspoeling veroorzaakt.
Met de regionale maatregelpakketten verwacht de partij een hogere rekenkundige ondergrens te kunnen introduceren en ruimte te creëren voor vergunningverlening. Voor provinciaal natuurbeleid wil het CDA uitgaan van natuurdoelanalyses. Op die manier ligt voor natuurherstel de focus niet enkel op stikstof, maar komen alle drukfactoren in beeld.

Tekst: Wim van Gruisen
Zoon van een Zuid-Limburgse pluimveehouder met eigen slachterij, geschoold als econoom. Sinds 2011 in dienst van Agrio, waar hij artikelen schrijft voor de regio- en vakbladen en de Agrio-websites. Zijn focus lag aanvankelijk op landbouweconomie, tegenwoordig vooral op de Haagse en Brusselse politiek.
Beeld: Ruth van Schriek
Bronnen: d2vs36cx04qmpo.cloudfront.net, files, CDA-Bouwen-op-vertrouwen-concept-verkiezingsprogramma-2025.pdf