Column: Onwil Raad van State houdt wolvenaanpak tegen
Voor de zekerheid heb ik even gegoogeld of Zweden lid is van de EU. En ja: Zweden en Nederland vallen beide onder Brussel. Met Zweden delen wij dus de grondslag qua beleid en wetgeving als het gaat om het beschermen van de natuur. Dat geldt daarmee ook voor de wolf. De verschillen in beleidsaanpassingen zijn echter levensgroot.
De Zweedse situatie is daarbij erg interessant. Zweden is bijna elf keer zo groot als Nederland en er leven ruim tien miljoen mensen. De bewonersdichtheid ligt rond de 22 inwoners per vierkante kilometer. Er lopen zo’n 350 wolven rond. De trend in Zweden is dat de aantallen mede door bejaging dalen. Ze schieten wolven af die gevaarlijk gedrag vertonen en in bebouwde gebieden komen. De Zweden weten dat dit ook andere wolven afschrikt om dicht in de buurt van mensen te komen.
Desondanks stelde de Zweedse regering zich op het standpunt dat het aantal wolven nog verder naar beneden moet. Ze willen stapsgewijs naar een populatie van 170 wolven. Dat is voor Zweden de minimale populatie-omvang om de soort in stand te houden. De afgelopen week besloot de regering om daarvoor geld vrij te maken.
Forse toename wolven
In Nederland is de situatie totaal anders. In plaats van 22 inwoners per vierkante kilometer zitten we hier op 429 inwoners. De kans dat een wolf in Nederland een mens tegenkomt, is dus negentien keer groter. Maar in tegenstelling tot de Zweedse situatie groeit de wolvenpopulatie in Nederland sterk. In 2024 kon BIJ12 43 verschillende wolven aantonen op basis van verschillend DNA. In de rapportage over 2024 staat verder dat het aantal wolvenroedels groeide van negen naar elf ten opzichte van 2023, en dat het totale aantal wolven geschat werd op 104 tot 120 exemplaren. Afgelopen week rapporteerde BIJ12 de cijfers van dit voorjaar en blijkt de populatie verder door te groeien. Op basis van DNA-monsters werden 67 verschillende wolven vastgesteld. Dat is een stijging van 55 procent in één jaar tijd. Het aantal roedels schat BIJ12 inmiddels op 15 tot 16. Dat is een stijging van minimaal 36 procent.
Aan een totaal aantal wolven waagt BIJ12 zich niet meer. Citaat: ‘Door de toename van het aantal wolven is het moeilijker om te bepalen hoeveel wolven er in Nederland leven.’ Op basis van DNA en roedels durf ik de stelling wel aan dat het aantal wolven ook met minimaal 30 procent is toegenomen. Dan ligt het huidige aantal ergens tussen 135 en 156.
Nederlandse bureaucratie
Met de huidige aantallen wolven in Nederland zitten we bijna op de doelstelling van Zweden. En als we niets blijven doen, gaan we daar in 2026 al overheen. De kans op gevaarlijke situaties ligt in ons land dus fors hoger, terwijl de eerste wolf in Nederland nog steeds moet worden afgeschoten op basis van beleid. Waar de Zweedse overheid doorpakt, loopt demissionair staatssecretaris Rummenie vast in de Nederlandse bureaucratie. Zijn wetsvoorstel om de wolvenpopulatie een halt toe te roepen, stuitte afgelopen week op een negatief advies van de Raad van State. De adviestak van de Raad van State vond de onderbouwing van de wetsaanpassing onvoldoende. Er ontbreekt een rapport. Citaat: ‘Aangezien een onderzoeksrapport over de staat van instandhouding van de wolf in Nederland ontbreekt, is een ongunstige staat van instandhouding op dit moment het uitgangspunt.’ Feitelijk betekent dit dat je dan bijna niks mag als overheid, dus ook geen beleid maken om het aantal wolven te verminderen.
Noord-Duitse populatie
Naar mijn idee verschuilt de Raad van State zich. Voor kleine EU-lidstaten als Nederland is het volgens de Europese Commissie moeilijk of zelfs niet mogelijk om een minimale populatie wolven vast te stellen. De vergelijking met Zweden toont aan hoe bizar de Nederlandse situatie is. De Raad van State had ook kunnen redeneren dat de Nederlandse wolven gewoon bij de Noord-Duitse populatie horen. Een kleinere populatie wolven in Nederland bedreigt de totale populatie niet. Je verschuilen achter een ontbrekend rapport is pure onwil om iets aan de problemen te doen.
