Wiersma: 'Transacties pluimveerechten in 2025 tot stilstand gekomen'

In de periode van januari t/m mei 2025 is 59 keer (een deel van) een pluimveebedrijf overgedragen. 21 keer was daarbij een bedrijfsoverdracht met afroming. Daarnaast was bij 3 van de overdachten een jonge boer betrokken. Dat is een contrast met dezelfde periode in 2024, toen er in nog 278 transacties met pluimveerechten werden gedaan, waarvan 51 met een jonge pluimveehouder.

De lease van pluimveerechten is helemaal opgedroogd. Tot en met mei is er 1 leasetransactie geweest. In 2024 waren dat er tot en met mei nog 70, waarvan 12 met een jonge boer.

Een verklaring voor dat de lease dit jaar stil is komen te liggen, kan zijn dat transacties voornamelijk aan het einde van het jaar plaatsvinden. Het overzicht van Wiersma gaat over de eerste vijf maanden van dit jaar. Vorig jaar nam het aantal van het transacties richting het einde van het jaar fors toe, schrijft de minister in een Kamebrief.

7,55 miljoen pluimveerechten uit de markt

In datzelfde document schetst Wiersma een inschatting van de mestproductie in 2026 en 2027. Op dit moment hebben 1.152 veehouders aangegeven dat ze mee willen doen aan de Landelijke beëindigingsregeling veehouderijlocaties (Lbv) of Lbv-plus (met piekbelasting). Dit komt neer op 7,55 miljoen pluimveerechten, 2,49 miljoen fosfaatrechten, 1,37 miljoen varkensrechten en 116.021 vleeskalveren.

De minister verwacht dat 80 procent van de 1.1152 veehouders die een verlengbeschikking hebben aangevraagd, daadwerkelijk besluit om te stoppen. Dit betekent dat het nationale fosfaatplafond van 135 miljoen kilogram waarschijnlijk overschreden gaat worden.

Desondanks vindt Wiersma het niet langer nodig om de afroming in de pluimvee- en varkenshouderij in stand te laten, omdat de bijdrage vanuit de sectoren op de overschrijding gering is. 'Instandhouding van de afroming zou immers mogelijk betekenen dat het aantal rechten in deze sectoren verder wordt beperkt dan nodig voor het voldoen aan de sectorplafonds.'

Voor de pluimveehouderij is de verwachting dat de sector in 2025 al onder het stikstofplafond gaat uitkomen en daar ook onder zal blijven. Wat betreft fosfaat is de verwachting dat de sector op de plafondwaarde zal uitkomen.

Vervolg

De voorstellen om te stoppen met afroming in de pluimvee- en varkenssector zijn naar zowel de Tweede als Eerste Kamer gestuurd. Kamerleden kunnen nog tot 16 oktober opmerkingen plaatsen bij het voorstel voordat deze definitief wordt vastgesteld. Na deze datum gaat het plan naar de afdeling Advisering van de Raad van State.

Wiersma hoopt op begrip en medewerking van beide Kamers, zodat de afroming nog dit jaar op 0 procent gezet kan worden. 'Op die manier kunnen de besluiten nog dit jaar van kracht worden en hebben varkens- en pluimveehouders die (deels) afhankelijk zijn van lease, nog dit jaar de mogelijkheid om zonder afroming voldoende rechten te verwerven voor het aantal dieren dat zij in dit jaar op hun bedrijf houden.'