Vlaamse pluimveevisie 2030-2050: sector waarschuwt voor krimp en productieverschui­ving

De Vlaamse langetermijnvisie voor de land- en tuinbouwsector wordt de komende maanden uitgewerkt door emeritus professor Guido Van Huylenbroeck, expert in landbouweconomie, in opdracht van Vlaams minister van Landbouw Jo Brouns. De pluimveesector, een belangrijk onderdeel van deze visie, kwam maandag 22 september bijeen om hierover in dialoog te gaan. Vertegenwoordigers van de Landsbond Pluimvee, BFA, VIP, NVP en Boerenbond bespraken met Van Huylenbroeck de verwachte tendensen en uitdagingen binnen de sector, meldt de Landsbond Pluimvee. Het doel is dat hij in zijn eindrapport aanbevelingen formuleert om de landbouw van de toekomst rendabel, sociaal, rechtvaardig en ecologisch te maken.

Transitie en impact op Vlaanderen

Volgens sommige opinies zou de Vlaamse landbouwvisie 2050 moeten fungeren als een transitieplan dat de voedselproductie volledig herdenkt als een ecologisch, sociaal en gezondheidsgericht systeem, concreter dan het Europese beleid. De pluimveesector waarschuwt echter voor de mogelijke gevolgen voor Vlaanderen, zoals een krimp en verschuiving van productie.

Verschuiving en krimp

De sector erkent dat een transitie noodzakelijk is, maar waarschuwt dat Vlaanderen, door in bepaalde dossiers ‘de beste leerling van de klas’ te willen zijn, negatieve effecten riskeert. Een concreet voorbeeld is de uitfasering van verrijkte kooien. Hoewel klassieke legbatterijen in de Europese Unie al in 2012 verboden werden, worden eieren uit deze systemen nog massaal geïmporteerd. Vlaanderen wil de verrijkte kooien in 2036 al volledig uitfaseren uit dierenwelzijnsoverwegingen.

Door milieu- en omgevingsfactoren kunnen bedrijven moeilijk omschakelen, waardoor 34 procent van de leghennencapaciteit in Vlaanderen op de helling komt te staan, terwijl de sector vandaag al niet volledig zelfvoorzienend is. De productie dreigt naar het buitenland te verschuiven, waardoor Vlaanderen meer eieren moet importeren die niet aan de Vlaamse normen voldoen. Ook verwerkende bedrijven zullen hun toevlucht nemen tot buitenlandse producten, wat leidt tot krimp zonder winst op het gebied van dierenwelzijn of ecologie. Momenteel komt van elke vijf geïmporteerde eieren in de EU al vier uit Oekraïne.

Hokjesdenken

Daarnaast wijst de sector op het probleem van ‘hokjesdenken’. Beleidsmaatregelen vanuit het Agentschap Dierenwelzijn staan soms haaks op beslissingen van het Agentschap Omgeving, of vallen deels onder Vlaamse en deels onder federale bevoegdheden. Hierdoor raakt de sector verstrikt in bureaucratische tegenstrijdigheden.

Europees level playing field

In handelsakkoorden wordt landbouw vaak als onderhandelingsmiddel gebruikt, waardoor producten worden geïmporteerd die in Vlaanderen zelf niet meer mogen worden geproduceerd. Binnen Europa bestaan bovendien grote verschillen in de uitvoering van Europese wetgeving. België wordt daardoor regelmatig benadeeld ten opzichte van buurlanden, bijvoorbeeld bij de water-eiwitverhouding van pluimveevlees of de stempelplicht bij eieren.

Toekomstperspectief

De sector signaleert verder dat de instroom van nieuwe landbouwers alarmerend laag is, terwijl de vergrijzing van de sector toeneemt, een trend die zich door de gehele landbouwsector voltrekt. Het verlies aan rendabiliteit en de verminderde concurrentiekracht door toenemende Vlaamse en federale regeldruk en een gebrek aan rechtszekerheid liggen hieraan ten grondslag.