Opinie: Tjalle Morsink (BBB): 'Als we niet opletten, produceren we straks alleen nog voor eigen retail'

Tjalle Morsink groeide op in de pluimveesector als zoon van een kuikenbroeder in het Twentse Enter. Inmiddels werkt hij bij brancheorganisatie Nepluvi, is BBB-Statenlid in Overijssel en nu kandidaat voor de Tweede Kamer. Vanuit die achtergrond maakt hij zich zorgen over de toekomst van de sector, die volgens hem steeds verder in het nauw komt door Haagse regelgeving.

Zorgen over AMvB dierwaardige veehouderij

Volgens Morsink vormt de AMvB dierwaardige veehouderij een directe bedreiging voor het verdienvermogen in de Nederlandse pluimveesector. De maatregel bevat onder meer voorstellen voor het verlagen van bezettingsgraden en het verbieden van bepaalde snelgroeiende rassen.

„Als deze plannen worden doorgezet, stijgt de kostprijs in Nederland zó sterk dat reguliere pluimveehouders niet meer kunnen concurreren binnen de Europese markt,” waarschuwt Morsink. „Door het vrij verkeer van goederen komt regulier vlees en eieren uit andere EU-landen hier gewoon in de groothandels en horeca te liggen, geproduceerd onder minder strenge voorwaarden. Op deze manier zal je in Nederland alleen nog kunnen produceren voor eigen retail of concepten’’
Volgens hem raakt dat niet alleen de reguliere tak van de sector, maar ook de concepthouders.

Europese afstemming

„Wanneer de reguliere productie verplicht minder moet produceren wordt het de stap van regulier naar concept kleiner. Daardoor verliezen ook conceptboeren hun meerwaarde en verdiencapaciteit. Uiteindelijk dupeer je de hele keten.’’

Morsink pleit daarom voor Europese afstemming in plaats van nationale koppen. „Dierenwelzijnsmaatregelen verplichten op nationaalniveau creëert een waterbed zonder resultaat voor de dieren zelf, voorvechters van dierenwelzijn kunnen dit niet, niet zien.’’

Sturen op feiten in plaats van gevoelens

Naast Europese afstemming wil Morsink dat de politiek meer stuurt op feiten en meetbare resultaten in plaats van op emotie. Volgens Morsink ligt de toekomst in het werken met duidelijke KPI’s (kritieke prestatie-indicatoren) voor dierenwelzijn. „Met goede data kunnen we objectief meten hoe dieren presteren bijvoorbeeld met voetzoollaesies of uitvalcijfers. Zo zie je waar het goed gaat en waar verbetering nodig is.”

Hij stelt voor om één centrale, sectorbrede database op te zetten waarin alle relevante data over dierengezondheid, voer en managementsystemen samenkomen. „Dat geeft inzicht, stimuleert kennisdeling en maakt gerichte begeleiding mogelijk voor bedrijven die achterblijven. Zo verbeteren we dierenwelzijn via kennis en innovatie, niet door nog meer regels. Daarbij ontlast je ondernemers die het goed doen, en help je degenen die achter blijven.’’

Afroming

Nog zo’n bedreiging uit Den Haag is de afroming van pluimveerechten. Volgens Morsink is het dan ook een belangrijke verdienste dat minister Wiersma dit dossier nog voor de verkiezingen wist recht te trekken.

„Dat de afroming eindelijk is teruggebracht naar nul procent is echt een compliment waard. Femke Wiersma heeft lef getoond en laten zien dat het wel kan. Wanneer de volgende minister Bromet heet, was die afschaffing er waarschijnlijk nooit gekomen.’’

Oneerlijke concurrentie door importen

Naast nationale regelgeving ziet Morsink ook grote risico’s van buitenaf. De toenemende importen uit Oekraïne en de Mercosur-landen zorgen volgens hem voor oneerlijke concurrentie en verdere druk op het verdienvermogen van Nederlandse pluimveehouders.

„We leggen onze eigen boeren steeds meer regels op, terwijl kippenvlees en eieren uit derde landen hier gewoon op de markt komen zonder aan diezelfde eisen te voldoen,” zegt Morsink. „Dat is niet alleen oneerlijk, het is ook funest voor de toekomst van onze eigen voedselproductie.”

Volgens Morsink moet Nederland binnen de EU veel nadrukkelijker pleiten voor gelijke spelregels. „We kunnen best concurreren, maar dan wel op een eerlijk speelveld. Als Brussel de importen uit Oekraïne en Mercosur onbeperkt blijft toestaan, zonder gelijkwaardige eisen, ondermijnt dat onze eigen normen én onze boeren. Producten die niet aan onze standaarden voldoen moeten simpelweg niet toegelaten worden.”

Bestuurders met realiteitszin nodig

Volgens Morsink is het cruciaal dat er in Den Haag bestuurders zitten die begrijpen hoe belangrijk de pluimveesector is voor Nederland en de wereld. „De sector levert veilig, betaalbaar en duurzaam voedsel van topkwaliteit en is hier wereldwijd koploper in. Dat mag best wat vaker worden uitgesproken,” zegt hij. „Tonnages en marges zijn geen vieze woorden, maar voorwaarden om te kunnen investeren in innovatie, dierenwelzijn en de voedselzekerheid van de groeiende bevolking te borgen.”