PAS-melders: Farmers Defence Force verliest kort geding, maar beraadt zich op beroep
FDF startte het kort geding namens zeven PAS-melders. Dit zijn boeren die volgens FDF buiten hun schuld om niet de juiste natuurvergunning hebben en in feite illegaal werken. In het kort geding eist FDF dat deze boerenbedrijven zonder vergunning onmiddellijk worden gelegaliseerd.
Onverbindend verklaard
De Staat benadrukt dat de PAS-melders destijds hun activiteiten konden melden zonder dat zij een vergunning nodig hadden. De PAS-wetgeving is echter met terugwerkende kracht onverbindend verklaard. De Staat erkent dat zij de situatie samen met Gedeputeerde Staten van de Provincies moet oplossen. Volgens de Staat is legalisatie, of een generaal pardon niet mogelijk. Mede omdat daarvoor veel stikstofruimte moet worden vrijgemaakt. De minister is van plan om maatwerkoplossingen voor de individuele PAS-melders te ontwikkelen.
Legaliseren bedrijfsvoering
Volgens Farmers Defence Force heeft de Staat de plicht om de PAS-melders te legaliseren, omdat het PAS onrechtmatig was. FDF doet dit verzoek om legalisering ter compensatie van een - volgens hen - door de Staat gepleegde onrechtmatige daad: het met het PAS onjuist toepassen van de Habitatrichtlijn. Het verzoek ziet op het terugbrengen in de rechtmatige toestand. Om die vordering te kunnen toewijzen moet de voorzieningenrechter beoordelen of de gevorderde legalisatie het gevolg is van de gestelde onrechtmatige daad.
Altijd vergunning nodig
De voorzieningenrechter volgt FDF niet in haar redenering. Volgens de rechter is er geen causaal verband (oorzaak-gevolg) tussen de onrechtmatige wetgeving en de vordering tot legalisatie. ‘De vergunningplicht van de PAS-melders vloeit voort uit de Habitatrichtlijn die geïmplementeerd is via de Omgevingswet. Deze verplichting was er al tijdens het PAS, zij het dat de PAS-melders waren vrijgesteld.’
PAS voldeed niet
Die vrijstelling bleek echter onrechtmatig, omdat het PAS niet voldeed aan de Habitatrichtlijn, aldus de voorzieningenrechter. ‘De rechtmatige situatie is daarmee dat geen onverbindend PAS was vastgesteld en de PAS-melders (direct) een vergunning hadden moeten hebben. De rechtmatige situatie is niet dat de PAS-melders hun huidige activiteiten mochten uitvoeren zonder vergunning.’
FDF: 'De minister zegt in de rechtszaal iets anders dan daarbuiten'
‘Demissionair minister Femke Wiersma van LVVN voorkwam in het slot van haar termijn als (BBB)-landbouwminister effectief dat PAS-melders binnen korte tijd kunnen worden gelegaliseerd', aldus FDF in een eerste korte reactie. 'Volgens de voorzieningenrechter maakten de Staat en dus de minister voldoende aannemelijk dat legalisatie op dit moment niet mogelijk is. Dat is jammer en ongeloofwaardig. In de toelichting bij de rekenkundige ondergrens – die juist deze minister voorstelde – staat dat de PAS-melders daardoor kunnen worden gelegaliseerd. De minister zegt in de rechtszaal iets anders dan daarbuiten. De voorzieningenrechter prikte daar helaas niet doorheen.’
Tekst: Erik Kruisselbrink
Is als freelance vakbladredacteur van vele markten thuis.
Beeld: Agrio archief