Doe de check: zit jij goed met je eiercontract?

Wat levert het op als iemand dagelijks voor jouw eieren de markt op gaat?

“Je vaste contact bij het pakstation voelt misschien als een warm contact, maar het gaat hen ook om de euro’s en ben je gewoon een nummer,” spreekt de Limburgse pluimveehouder William van Leendert (300.000 leghennen) uit ervaring. Midden jaren ’90 had hij samen met zes andere pluimveehouders een collectief en deed hij zijn eigen handel. Door consolidatie bij de retail en krimpende marges had dat initiatief uiteindelijk geen bestaansrecht meer.

Toen de UPP in 2021 werd opgericht, twijfelde William geen moment: hij stapte in en zorgde samen met enkele collega’s voor het benodigde geld, door een renteloze lening te verstrekken. “Natuurlijk doe ik veel liever de handel zelf,” zegt hij eerlijk. “Maar hoe moet ik weten waar de prijzen liggen? Moet ik mijn collega’s gaan bellen? Toen ik nog zelf in de handel zat, had ik daar veel meer feeling bij.”

Die antenne voor de markt herkent hij nu bij Wim Thomassen, verkoopbemiddelaar leg bij UPP. Die staat dagelijks in contact met afnemers, heeft een groot netwerk in binnen- en buitenland en weet wat er speelt. Volgens William is dat precies wat UPP waardevol maakt voor pluimveehouders: als lid moet je erop kunnen rekenen dat je het best haalbare voorstel krijgt.

Hoe helpt collectief eieren verkopen via UPP je verder met je bedrijf?

Ook Alex Visch vond het in het begin lastig om de eigen handel los te laten. “Het is ontzettend leuk om zelf te doen,” zegt hij, “maar ik heb wel het besef: als ik dit niet loslaat, dan blijf ik alleen die handel doen en dan kom ik nooit verder met mijn bedrijf.”

Alex woont met vier generaties Visch op zijn pluimveebedrijf in ’t Harde (GLD), met 163.000 scharrelhennen en zo’n 100 hectare akkerbouw. Sinds 2022 schakelt hij de verkoopbemiddeling van UPP in voor de verkoop van al zijn eieren. Hierbij blijft hij nauw betrokken, kent de aanbiedingen en wordt goed op de hoogte gehouden. De verkoopbemiddelaar functioneert als een eigen medewerker, maar voor een fractie van de jaarlijkse loonkosten. Juist dat de verkoopbemiddelaar de markt goed kent en alles in overleg doet, geeft vertrouwen. Voor Alex is UPP een manier om zakelijk een stap te zetten die hij in zijn eentje niet voor elkaar krijgt.

Waarom blijft je afnemer beter zijn best doen als je via UPP verkoopt?

Het idee achter UPP is niet om de handel buitenspel te zetten, zegt Alex. “Wij hebben de handel hard nodig.” Waar het wél om gaat, is het herstellen van de balans in de keten. De onbalans is vooral ontstaan door de grote inkoopmacht bij klanten van pakstations. Als eenling kun je geen vuist maken, maar samen kun je afspraken maken die zowel voor pluimveehouders als voor afnemers helder en werkbaar zijn.

Die ervaring deelt ook pluimveehouder Alrik Visscher, UPP-lid sinds 2021. “Natuurlijk is de eierprijs belangrijk, maar dat was voor ons niet de reden om ons aan te sluiten bij UPP. We willen graag bij iedereen onze eieren kunnen verkopen en dat kan via UPP.”

Op het Dalfsen gelegen pluimveebedrijf van Alrik lopen zo’n 100.000 leghennen met één ster en 15.000 biologische leghennen. Door zich aan te sluiten bij het collectief kreeg hij betere secundaire voorwaarden, meer marktinzicht en een bredere markttoegang.

Alrik over de samenwerking met zijn verkoopbemiddelaar: “Ik geef onze wensen en wat we belangrijk vinden door; de afnemers doen hetzelfde. UPP neemt dit over en regelt de telefoontjes, organiseert de gesprekken en voert de prijsonderhandelingen voor ons.”

Wat verandert er aan de onderhandeling als je met UPP aan tafel zit?

Doordat UPP als vooruitgeschoven post fungeert in de onderhandelingen, ontstaat meer balans en marktwerking. De ervaring leert dat dit de relatie tussen de pluimveehouders en de afnemers ten goede komt. Die wordt evenwichtiger. Is het contract eenmaal rond, dan werken pluimveehouder en afnemer rechtstreeks samen en heeft UPP in de dagelijkse praktijk geen rol meer in, tenzij er iets speelt. Dan kan UPP bemiddelen om plooien tussen afnemer en pluimveehouder glad te strijken. Het gaat ook om prettig samenwerken en eerlijk zaken doen.

De UPP hecht aan correcte afspraken, waarin oog is voor de belangen van zowel pluimveehouder als afnemer. Recht is recht, krom is krom en iedereen hoort gemaakt afspraken na te komen. Ook als marktomstandigheden wijzigen. Als afspraken niet worden nagekomen kan de pluimveehouder met hulp van UPP snel uitwijken naar andere afnemers. William van Leendert ziet daarin de kracht van schaal:

Je moet met 15 miljoen kippen aan tafel zitten. Dan praat je mee.

Hoe groter het collectief, hoe minder afnemers eromheen kunnen. Dat zorgt voor de broodnodige balans. Een afnemer kan zich geen slechte relatie met UPP permitteren, terwijl een individuele pluimveehouder een stuk kwetsbaarder staat. Het gevolg is marktwerking en afnemers die op termijn een betere verkooppositie krijgen bij hun klanten. Dat levert in de praktijk betere (prijs)condities op dan wanneer een pluimveehouder zelf bij één partij aan tafel zit.