Verwachtte schade bloedluis 21 miljoen euro
Dit vertelde Dr Rick van Emous,Wageningen Livestock Research, op het minisymposium op vrijdag 13 januari ter gelegenheid van de promotie van de Wageningse onderzoekster Monique Mul. Zij promoveerde op een proefschrift over getegreerde plaagdierbeheersing van vogelmijt bij kippen. Ze ontwikkelde daarvoor een bloedluisteller.
Effect bloedluis op gedrag en gezondheid
Bloedluisbesmetting veroorzaakt bloedarmoede bij de kippen. Ernstige besmettingen geven vermagerde dieren, een lage productie en een lagere weerstand tegen infecties. Ook worden de hennen onrustig door de vogelmijten en kunnen de dieren ruw in de veren raken. Dit kan ontaarden in verenpikkerij en kannibalisme. De afname van bloed geeft een verminderde productie van eimassa, een lagere groei van de kip en een verhoogde voergift. De vogelmijt wordt vaak gezien als een belangrijke overbrenger van allerlei ziekten (bijv. Salmonella, E.coli etcetera).
Besmette kippen verzorgen hun verenkleed meer. Een ruw verenpak kan sneller leiden tot verenpikkerij. Onderzoeken laten zien dat afdelingen die eerder besmet waren met bloedluis meer problemen hebben met verenpikkerij en kannibalisme. Onderzoek op praktijkbedrijven liet 4 tot 50 procent extra uitval zien.
Naast bovenstaande vertonen de kippen VOG (Vogelmijt Ontwijkend Gedrag). Dit betekent dat de kippen wegtrekken van de volies en s nachts op het strooisel overnachten met meer grondeieren tot gevolg.
Productieschade
Koppels met bloedluis nemen meer voer op door de slechtere bevedering en de afname van bloed. Er is minder voer beschikbaar voor eivorming waardoor het eigewicht lager is. Door het hoger aantal buitennesteieren stijgt het percentage tweede soort eieren. De verhoogde uitval zorgt voor minder eieren per opgezette hen. Daarnaast wordt door enkele onderzoekers ook gesuggereerd dat de productie door de bloedluis verlaagt wordt.
Van Emous berekende in 2005 de schade bij vier verschillende scenarios: geen, matige, flinke en ernstige bloedluisbesmetting. Uitgaande van een flinke besmetting en de veranderde situatie van huisvesting van kooi naar volie, 2 gram extra voer per dag, 0,5 gram lager eigewicht en 50 gram diergewicht, 1 procent extra tweede soort, 1 procent extra uitval en 1 ei minder per opgezette hen is de berekende schade door slechtere productie 0,61 per kip per ronde. Dat is 0,45 per kip per jaar, aldus Rick van Emous.
Forse economische schade
Van Emous schat de schade als gevolg van bloedluis in Nederland op 21 miljoen in 2017. Hierbij rekent hij met een gemiddelde leeftijd van 84 weken en 20 cent bestrijdingskosten per kip per ronde (= 15 cent/kip/jaar). Totaal dus 0,60 per kip per jaar. Europees gezien schat hij de schade op 231 miljoen. Dit is bijna een verdubbelding van de geschatte schade in 2005. De oorzaak van de hogere schade is de omschakeling van kooi naar alternatieve huisvesting, het langer aanhouden van de dieren en het verbod op snavelbehandelen. Bloedluis komt hierdoor mogelijk meer voor, is lastiger bestrijden en de effecten zijn groter. Met name doordat de dieren onbehandeld zijn en de kippen VOG (Vogelmijt Ontwijkend Gedrag) vertonen waardoor er meer grondeieren ontstaan, zegt Rick van Emous.
Enque
WUR heeft een enque in alle Europese landen uitgezet, om meer inzicht te krijgen in de gebruikte middelen tegen de rode bloedluis. De aanleiding hiervoor zijn de verwachte hogere schade en de kosten voor bestrijding. Avined, NOP en NVP roepen legpluimveehouders op om voor 15 februari deze enque in te vullen. Wie de enque invult, krijgt een verwijzing naar de resultaten ervan en meer kennis over het voorkomen, monitoren en bestrijden van bloedluis.
