Zijn alternatieven voor antibioticum een zegen of een risico?

Dat de inzet van deze middelen niet altijd zonder gevaar is blijkt wel uit waarnemingen uit de praktijk. Kuikens sterven met beschadigingen aan de slokdarm, doseerapparaten raken defect en drinknippels vergruizen.

Natuurproducten

Natuurproducten zijn stoffen die aan natuurlijke bronnen zijn onttrokken en waaraan geen natuur-identieke producten, zoals synthetische oli, zijn toegevoegd. Daarom krijgen deze producten vaak de gevoelswaarde dat het beter voor gezondheid en milieu zou zijn.

Veel van deze natuurproducten hebben wel geleid tot het ontwikkelen van de huidige gangbare medicijnen. Maar zijn dan wel geoleerd en gesynthetiseerd en dus gezuiverd.

Natuurproducten kunnen misschien wel de fysiologie ondersteunen maar kunnen geen antibiotica vervangen. Kruidenextracten, tincturen en -oli zijn dus een kans. Maar dan is het belangrijk voor veehouders en adviseurs om te weten wat de kansen en de risicos zijn van deze producten.

Regelgeving en wetenschappelijke onderbouwing

Het ontbreekt nog aan goede regelgeving voor wat betreft de etikettering en documentatie. Logischerwijs willen we weten wat de risicos zijn voor mens, dier en apparatuur. Daarnaast willen we graag weten of er wetenschappelijke bewijzen zijn geleverd dat een product werkzaam is en wat wel dan niet gecombineerd kan worden. Ook is dit probleem weer actueel geworden met de fipronilcrisis in de legsector. Hoe kunnen we de voedselveiligheid waarborgen door inzet van natuurlijke producten? Dit kan alleen maar door deze producten te borgen onder een algemeen geaccepteerd kwaliteitssysteem zoals GMP+. Voor de legsector is er een nieuw initiatief ontstaan vanuit de pluimveehouders om deze producten in kaart te brengen en te borgen. We noemen dit SecureEgg.

Nu vermelden veel etiketten wel de samenstelling zoals die gest wordt voor voedersupplementen zoals vet en koolhydraat percentage maar wordt bijvoorbeeld verder alleen vermeld dat er etherische oli in zitten. Niet welke en niet in welke hoeveelheden. De kleurrijke folders beloven veel maar verwijzing naar wetenschappelijke onderbouwing ontbreekt nog al eens.

Om de aangeboden producten en de geleverde informatie goed te kunnen beoordelen moeten veehouder en dierenarts dus wel de kennis hebben. Het stalboekje, uitgegeven bij de WUR en gratis te downloaden, geeft veel informatie over de mogelijkheden van plantenextracten. Een aanrader om te lezen. Maar de kennis over de inzet bij dieren is nog maar beperkt. Willen we maximaal van deze alternatieve producten profiteren, dan zullen we meer kennis moeten verwerven. Opleiding en nascholing moeten daar voor gaan zorgen.

Er is dus grote behoefte aan:
Eisen voor etikettering en documentatie
Eisen voor veiligheid voor mens , dier en apparatuur.
Eisen voor het aantonen van de werkzaamheid.
Kennis over wat er al in het voer is toegevoegd

Nu moeten we het dus doen met wat we weten. Onze dierenartsenpraktijk deelt haar ervaringen met collega praktijken. Daarmee hebben we een aantal producten geselecteerd die het voordeel van de twijfel krijgen, terwijl het nog wel aan een goede onderbouwing ontbreekt.

Voor de pluimvee houder geldt: overleg altijd met uw dierenarts over de inzet van alternatieve middelen. Bij elke twijfel niet gebruiken. Een graadmeter daarbij kan zijn dat als u zelf niet een glas uit de drinklijn durft te drinken, u het ook uw dieren niet geeft.