'Strengere eisen aan productiewijze moeilijk aan te tonen als machtsmisbruik'

Het Europees Parlement nam deze maand wetgeving aan om de boeren en tuinders beter te beschermen tegen aantoonbare oneerlijke handelspraktijken. Boeren en tuinders klagen vooral dat afnemers druk uitoefenen om de prijzen te verlagen en hogere eisen stellen aan de productiewijze – denk aan milieu, welzijn en biodiversiteit – zonder er meer voor te willen betalen. Maar volgens Van Galen is dit dus moeilijk aan te tonen als een vorm van machtsmisbruik.

De Europese Unie en belangengroepen hebben gekeken naar een lange lijst van oneerlijke praktijken die voortkomen uit de machtspositie van met name grote bedrijven in de voedselketen. De Europese Unie zet nu in op oneerlijke praktijken die aantoonbaar zijn. Handelshuizen en supermarkten mogen niet langer te laat betalen voor bederfelijke producten, niet langer bestellingen op het laatste moment annuleren, niet meer eenzijdig leveringscontracten wijzigen en niet langer verspillingskosten op leveranciers verhalen.

'Goed ondernemerschap'

Dit zijn zaken waar vooral afzetorganisaties mee te maken hebben, maar boeren niet, weet Van Galen. Uit een onderzoek van Wageningen Economic Research in 2018 via een enquête onder 600 boeren en tuinders bleek dat boeren en tuinders vooral klaagden dat afnemers druk uitoefenen om de prijzen te verlagen en hogere eisen stellen aan de productiewijze, zonder er meer voor te willen betalen.

„Dat is moeilijk aan te tonen als een vorm van machtsmisbruik. Je kunt druk om de prijzen te verlagen zien als machtsmisbruik, maar ook als goed ondernemerschap", zegt Van Galen. „Natuurlijk spelen hier machtsverhoudingen, maar als de afnemer tijdig zijn voorwaarden aangeeft en je uitnodigt om mee te denken hoe die voorwaarden gehaald kunnen worden, dan voelt dat heel anders dan een dictaat. In onderhandelingen zit veel interpretatie."

Lees het complete interview met Van Galen op de website van Resource van Wageningen UR.