Analyse: Nu moet de winst van Agractie verzilverd worden
Duizend trekkers en meer dan tienduizend boeren op het Malieveld, de drukste ochtendspits ooit in Nederland - boeren hebben dinsdag laten weten dat zij er nog zijn. Dat ze samen een vuist kunnen maken. Maar misschien nog belangrijker dan die onderlinge saamhorigheid is de brede steun die de sector kreeg van de Nederlandse bevolking. De aanmoedigingen van het publiek voor de colonnes van trekkers. De luisteraars op de radio, bij Stand.nl, waarvan 93 procent vond dat boeren alle steun verdienen. Zelfs de burgers die in de ochtendspits uren te laat op hun werk kwamen, vonden dat in overgrote meerderheid voor deze ene keer niet erg.
De dag stond in het teken van de boer. Van de ochtendkranten tot de talkshows laat op de avond, overal ging het over hen. Boeren mochten vertellen hoe het voelt om keer op keer de klappen te krijgen, hoe zij onterecht geframed worden als milieuvervuilers en dierenmishandelaars. Die boodschap is blijven hangen. Een van de doelen van de actie, een betere voorlichting aan de burger over wat de boer doet, is daarmee diezelfde dag al bereikt.
Een kilometer van het Malieveld vandaan
Maar wat betekent het in Den Haag? Niet op het Malieveld, maar een kilometer verder, op het Binnenhof? CDA, SGP en VVD steunen boeren nog steeds, PVV en FvD zeggen nog steeds dat ze dat ook doen, SP, D66, GroenLinks en PvdA vinden nog steeds dat de veestapel moet krimpen. Om van de Partij van de Dieren maar niet te spreken. De posities zijn (nog) niet veranderd. Een kilometer de andere kant op, bij het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit, werkt men ook gewoon door aan de zaken waar men op 30 september mee bezig was. Op het Malieveld beloofde Carola Schouten: „Zolang ik minister ben komt er geen halvering van de veestapel!“ Dat is dus nog twee jaar.
Maar ondertussen zet dit kabinet wel in op een warme sanering van de varkenshouderij. Geen halvering weliswaar, maar toch een krimp van zeven tot tien procent. En staat in minister Schouten’s kringloopvisie dat de huidige landbouw onhoudbaar is.
Verzilver de winst
De grote winst van dinsdag is dan ook niet dat het landbouwbeleid opeens verandert, of dat politici tot nieuwe inzichten zijn gekomen. De winst is dat boeren zichzelf op de kaart hebben gezet. Dat ze hebben laten zien dat de bevolking achter hen staat. En dat de politiek niet om hen heen kan. GroenLinks-politicus Laura Bromet vindt dat boeren moesten luisteren naar het maatschappelijk debat - met de Agractie hebben boeren zich midden in dat debat geplaatst. De zaak is nu om daar te blijven. Om als boeren samen te blijven optrekken, en om de sympathie van de burger te behouden. Om te realiseren dat, ondanks alle tegenstellingen - biologisch versus gangbaar, intensief versus grondgebonden, weiden versus stallen - boeren samen een belang hebben dat groter is dan die tegenstellingen.
De landbouw heeft problemen en kent bedreigingen. Dat was op 30 september zo, en na 1 oktober is dat niet veranderd. Maar op die dag hebben boeren laten zien dat het bij ‘landbouw’ niet om abstracte begrippen gaat, maar om mensen. Om gezinnen en hun toekomst. Dat je niet zomaar kunt zeggen: ‘Och, dan halveren we de veestapel toch even.’ Dat Den Haag, - om een oud cliché van stal te halen - niet alleen over, maar ook met de boeren moet praten om tot oplossingen te komen.
De kunst is om die realisatie levend te houden. Om die plaats in het maatschappelijk debat op te blijven eisen, en om de goodwill van de burger niet te verspelen.
