23okt2019
Thema-avond: Voeding Leg
Kom meer te weten over Voeding (voor de legsector) op woensdag 23 oktober 2019. Verschillende sprekers zullen dit thema bespreekbaar maken en praktische tips en kennis overbrengen.
'Reinig drinknippellijnen na iedere drinkwatertoevoeging'
„Opfokkers en leghennenhouders moeten hun drinknippellijnen inclusief de aanvoerleidingen na iedere ontwormkuur, antibioticabehandeling of andere drinkwatertoevoegingen spoelen en het liefst ook reinigen met een reinigings- en desinfectiemiddel.” Dat raadt drinkwaterspecialist Joost Straathof ten strengste aan. „In medicijnen zitten dragerstoffen – vaak glucoses – die een biofilm in een drinknippelleiding kunnen veroorzaken met alle gevolgen van dien. ”
De zelfstandig drinkwaterspecialist gaf woensdagavond 23 oktober een presentatie tijdens de Pluimveeweb thema-avond Voeding in Horst (LB). Hij komt jaarlijks op tientallen veehouderijen om problemen met drinkwaterkwaliteit op te lossen. Tijdens zijn presentatie ging hij in hoe opfokkers en leghennenhouders de drinkwaterkwaliteit kunnen verbeteren.
„Spoel het drinksysteem na iedere ronde onder hoge druk door, eventueel ondersteund door een installatie om afwisselend perslucht en waterdruk op het drinksysteem te pulsen. Reinig vervolgens het waterleidingsysteem met een middel op basis van waterstofperoxide”, adviseert Straathof. Veel opfokkers en leghennenhouders doen dit al. „De leegstand is de beste periode om het systeem te reinigen. Laat het middel acht uur lang inweken. Spoel de drinknippellijnen vervolgens door met schoon water. Laat het middel daarna nog een keer acht uur inwerken en spoel de leidingen vervolgens uitvoerig door. Beoordeel het water uit de drinknippellijnen vervolgens kritisch op kleur, geur en smaak. Het water moet helemaal helder zijn. Pas dan is de behandeling geslaagd. Indien dat niet het geval is moet je het middel nogmaals inzetten totdat het water helemaal helder van kleur is.”
Automatisch spoelsysteem
Reinigen na afloop van de ronde is niet genoeg. „Tijdens de ronde kan de drinkwaterkwaliteit verslechteren. In de opfokstal zitten de hennen zeventien weken. In het begin is het er warm en is de doorstromingen van het water erg langzaam. Dat zijn de ideale omstandigheden voor een biofilm. Daarom is dit een risicovolle periode. Beoordeel de kleur, geur en smaak van het water de eerste twee weken in de opfok wekelijks en vervolgens in de opfok- en leghennenstal maandelijks. Indien je tien liter water per drinknippelleiding in een witte emmer laat stromen dan kun je het al goed beoordelen.”
Straathof raadt iedere drinknippellijn na iedere drinkwatertoevoeging te spoelen en ook tijdens de ronde wekelijkse of tweewekelijks iedere drinknippellijn door te spoelen. „Ook zonder drinkwatertoevoegingen kan er vuil in de drinklijnen komen doordat er bijvoorbeeld lucht in de drinklijnen komt. Bij pluimveedrinklijnen hebben we immers te maken met zeer lage druk, waardoor dit altijd een gevaar vormt.”
De drinkwaterspecialist is groot voorstander van een automatisch spoelsysteem. „Handmatig spoelen kost veel tijd, waardoor de aandacht hiervoor op den duur verslapt.”
‘Maak vervuiling zichtbaar’
Legpluimveehouders moeten vervuiling zichtbaar maken, vindt Straathof. Dat kan door bijvoorbeeld een doorzichtig stuk buis te plaatsen in één drinknippellijn per stal of met een automatisch vuil-water-detectie-systeem. „Wanneer de drinkwaterkwaliteit verslechterd wordt een legpluimveehouder hier direct op geattendeerd en kan hij beginnen met spoelen van de drinklijnen.”
In vergelijking met leidingwater is de kans op fouten met water uit eigen bron veel groter, volgens Straathof. „Bij het gebruik van bronwaterbehandelingsinstallaties kunnen er al zaken fout gaan, waardoor bijvoorbeeld het ijzer- of mangaangehalte in het water te hoog wordt. De kosten van leidingwater vallen relatief mee. Op een bedrijf waar het dagelijks gebruik 20 kuub is, liggen de jaarlijkse kosten tussen de 3.000 en 4.000 euro. Dat is te overzien. Als een pluimveehouder voor de keuze staat moet hij de optie leidingwater altijd serieus overwegen.”
Test kits
Straafhof was kritisch op de streefwaardes van de Gezondheidsdienst voor Dieren (GD) en binnen het IKB-programma voor ijzer en mangaan. „De streefwaarde voor ijzer en mangaan bij IKB Ei bedragen kleiner dan 2,5 en 1. Maar bij waardes van 2,00 en 0,9 kan het water al rood verkleuren van het ijzer of zwart de mangaan. Dit kan leiden tot veel schade aan drinkwaterapparatuur, interacties met drinkwatertoevoegingen en extra microbiologische verontreiniging. Blijf daarom kritisch kijken naar de kleur van het water indien je met water van eigen bron werkt.”
Met een zogeheten ATP-meter kan een pluimveehouder snel inzicht krijgen in de microbiologische drinkwaterkwaliteit in de stal. „Pluimveehouders die daarmee werken zijn veel meer bezig met drinkwaterkwaliteit waardoor de drinkwaterkwaliteit op die bedrijven beter is. Uiteindelijk leidt dit ook tot betere technische resultaten en is dit lonend.” Ook pH en ORP-meters zijn volgens Straathof nuttige meetinstrumenten om ter plaatse te controleren of respectievelijk de zuur- of chloordosering correct uitgevoerd wordt.