Vogelgriep wijdverspreid aanwezig bij wilde vogels in Nederland

Onder brandganzen die momenteel uitrusten en voedsel zoeken op de Waddeneilanden is de H5N8 vogelgriep ook geconstateerd. De vogelgriep verspreidt zich steeds sneller onder wilde vogels in het noorden van het land. De afgelopen dagen zijn bijna tweehonderd dode vogels aangetroffen langs de Friese waddenkust, ruwweg in het gebied tussen Zwarte Haan en het Lauwersmeer. De verwachting is dat dat aantal de komende tijd nog verder oploopt, meldt Omrop Fryslân.

Dinsdag 20 oktober toonde Wageningen Bioveterinary Research (WBVR) hoog pathogene H5N8 vogelgriep aan in twee dode knobbelzwanen uit de omgeving van Kockengen. Dit was het eerste geval van vogelgriep in Nederland in 2020. De twee ingezonden zwanen maakten deel uit van een groepje van zes zwanen die dood werden gevonden in het groene hart van Nederland. Sindsdien is het virus dus wijdverspreid onder diverse wilde vogels in Nederland.

H5N8 virus en de vogeltrek

In augustus werd H5N8 virus aangetoond in dode knobbelzwanen in West-Rusland, daarna ook in een kuifeend en wilde eend. Vervolgens werd het virus in september ook aangetoond in dode wilde vogels in Kazachstan. In oktober werd H5N8 virus gedetecteerd in zwanen in een dierentuin in Jerusalem, Israël. Wilde trekvogels kunnen het virus vanuit deze gebieden meebrengen naar Europa tijdens hun migratie in de herfst. Echter, op de trekroutes naar Nederland zijn nog geen H5N8 virussen gerapporteerd vanuit landen ten oosten van Nederland.

Het is opvallend dat het H5N8 virus werd aangetoond in dode zwanen in Rusland, Israël, en nu ook Nederland. Mogelijk zijn zwanen erg gevoelig voor dit specifieke virus, dit zal nader onderzocht moeten worden. Het is bekend dat de populaties wilde knobbelzwanen in Rusland niet naar Europa trekken om te overwinteren. Waarschijnlijk is het virus dus door andere vogelsoorten in Nederland geïntroduceerd, waarna lokale vogelpopulaties besmet zijn geraakt. Dit suggereert dat het virus lokaal circuleert onder wilde vogels in Nederland. Er zijn nog geen dode vogels uit andere gebieden in Nederland getest, waardoor het onduidelijk is of het virus zich verder verspreid heeft.

Risico op introductie in pluimvee

Het H5N8 virus kan vanuit de wilde vogelpopulatie worden geïntroduceerd op pluimveebedrijven. Met name via uitwerpselen van wilde vogels die zijn besmet met het virus. Het risico op introductie van hoog pathogene vogelgriep in de pluimveesector is daarom momenteel hoog, met name in gebieden met veel wilde watervogels. Bioveiligheid en alertheid op klinische symptomen van vogelgriep bij pluimveebedrijven zijn momenteel van groot belang om uitbraken van vogelgriep te voorkomen.