Opinie: Meer transparantie bij vleeskuikenconcepten noodzakelijk

Nederland is één van de weinige landen waar de vleeskuikensector niet wordt gedomineerd door integraties. Dat verandert snel. Het plofkipimago dwong retailers te reageren. Zij lanceerden eigen concepten. De Kip van Morgen werd geïntroduceerd en de Dierenbescherming kwam met het Beter Leven-keurmerk. Daarnaast stelt de biologische sector andere, specifieke eisen. Het oerwoud van keurmerken en namen blijft groeien. Beter Leven Kip, Nieuwe Standaard Kip, Goed Nest Kip, Comfort kip, Groenland kip en Scharrelkip zijn slechts enkele voorbeelden. Voor de consument is het één pot nat.

Onlangs kondigde slachterij 2 Sisters Storteboom aan dat De Heus Voeders de enige voerleverancier wordt voor haar vleeskuikenconcepten. „Dat bevordert de flexibiliteit om in te spelen op de veranderende vraag in West Europa. Daarnaast moet er wat veranderen, want ook voor conceptkipproducten is de prijs belangrijk voor afnemers”, volgens Willem Poelsma van 2 Sisters Storteboom in een interview met Pluimveeweb.

Het prijsargument veroorzaakt onrust. De keten sluit zich en de vleeskuikenhouder wordt meer geketend. Een nieuwe generatie van contractboeren lijkt geboren. Alleen de toekomst zal het leren.

Vergelijking economische resultaten

Eerder was het Landbouw Economisch Instituut, het LEI, de informatiebron voor pluimveehouders om factoren te benoemen die inkomensverschillen verklaarden. Die bron droogt op.

Peter van Horne van Wageningen Economic Research publiceerde in het voorjaar van 2020 een vergelijking van economische resultaten van verschillende Nederlandse vleeskuikenhouderijwijzen. Hij vergeleek de economie van de gangbare vleeskuikenhouderij met de Kip van morgen, het één ster Beter Leven-keurmerk en de biologische kip.

De gangbare en biologische concepten resulteerden in een vergelijkbaar inkomen, terwijl het CBL concept en één ster Beter Leven-keurmerk iets beter scoorden. Dat zou geruststellend moeten zijn. Echter, dit waren alleen resultaten van 2017. Hij heeft geen recentere gegevens en betwijfelt of hij ze ooit zal krijgen. Hij benadrukt dat zijn rapport de gegevens van slechts één slachterij en van één jaar waren. „De onderzoeksresultaten zijn dus zeker niet algemeen geldend voor de hele sector”, zo stelde hij.

Gebrek aan transparantie

Ook de Nederlandse Vakbond Pluimveehouders (NVP) klaagde over het gebrek aan transparantie. De verschillen in toeslagen maken de opbrengst prijzen ondoorzichtig. Daarom is er een prijsinformatiesysteem voor vleeskuikens opgezet. Doordat weinig vleeskuikenhouders daaraan deelnemen, is hier nog te weinig informatie uit te halen.

Een recent rapport van de Dierenbescherming zet vraagtekens bij de transparantie van supermarktconcepten. Het Beter Leven keurmerk is helder over het inspectie- en sanctioneringsbeleid. Dit geldt niet voor de supermarktconcepten. Ook de transparantie over de criteria is bij de supermarktconcepten minder goed dan die van het Beter Leven- keurmerk of biologisch.

Veel gegevens, die publiek beschikbaar waren, blijven nu in de schoot van de ketens. Om zowel de vleeskuikenhouders als de consument meer inzicht te geven om te kunnen besluiten welk concept hen het beste past zal meer openheid moeten worden geven. De vleeskuikenhouder heeft dat nodig om te beslissen welke keten hem het beste inkomen geeft en de consument om vertrouwen in de kip te houden.