'Simpel telefoontje had fipronilcrisis kunnen voorkomen'
De fipronilaffaire zorgde in 2017 voor ruim 100 miljoen euro schade. LTO/NOP, de Nederlandse Vakbond Pluimveehouders (NVP) en ruim 100 pluimveehouders eisen in een hoger beroep te bepalen dat niet alle schade voor rekening van de pluimveehouders blijft, maar ook het falen van de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) wordt erkend. De uitspraak volgt op 2 maart 2021.
‘NVWA mag niet vrijuit gaan’
De advocaat die namens de pluimveesector sprak was kritisch: „De Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit mag niet vrijuit gaan door haar eigen stilzitten dat deze crisis heeft veroorzaakt. Half november 2016 wist de NVWA dat er fipronil werd gebruikt en dat het schade kon aanrichten. De NVWA wist, op basis van wetenschap en literatuur, dat de kans op fipronil in eieren reëel is. Dat de autoriteit wist dat het in de eieren terecht kon komen, blijkt uit een mail van 22 november 2016.” Pas in de zomer van 2017 kwam de NVWA na een vraag van de Belgische autoriteiten in actie.
‘Leg schade niet alleen bij pluimveehouders neer’
LTO/NOP vraagt aan het gerechtshof om de schade niet alleen bij de pluimveehouders neer te leggen. „Dat is een rechtvaardige vraag door het handelen van de NVWA, die als geheel in deze zaak heeft gefaald. LTO/NOP vraagt daarom om te bepalen dat de schade eerlijk wordt verdeeld; bij toekenning van het Hoger beroep zal dat via een vervolgprocedure moeten worden bekeken Er is dus eerst een toewijzing van vorderingen nodig”, aldus de raadsvrouw die namens de pluimveesector sprak.
Wel actie ondernomen
De advocaat van de staat noemde het hoger beroep een zaak met ‘alleen maar verliezers’, maar vindt niet dat de NVWA heeft stilgezeten. „De NVWA heeft, anders dan de pluimveesector betoogt, wel degelijk actie ondernemen. Meldingen uit november 2016 zijn samengebracht en besproken. De inschatting was dat fipronil vooral slecht is voor insecten en in hoge dosis ook voor kippen funest kan zijn. Daarom zouden kleine doseringen gebruikt moeten zijn. Als fipronil in de eieren zou komen, dan zouden dat kleine hoeveelheden zijn. Normen werden daardoor niet overtreden en de volksgezondheid was volgens een bureau niet in gevaar. Later bleken de grenswaarden wel overschreden, maar het bureau kon dat op dat moment niet weten”, gaf de raadsvrouw aan.
De advocaat van de staat zei dat de NVWA goed toezicht heeft gehouden. „Het gaat er niet om of er achteraf een betere inschatting mogelijk was geweest. Er was geen acuut gevaar van de volksgezondheid en er was geen aanwijzing voor een miljoenenschade. De NVWA hoeft niet de economische belangen van pluimveehouders te beschermen.”
Nationaal belang?
LTO/NOP-voorzitter Eric Hubers hoorde geen nieuwe dingen tijdens de zitting, maar benoemd wel een ‘opvallende’ uitspraak van de staat: „De NVWA hoeft niet de economische belangen van pluimveehouders te beschermen.” Hubers vindt die uitspraak verrassend: „Ik vind het wel cru dat ze dat zo zeggen. Het staat eigenlijk haaks op hoe we in dit land met elkaar om willen omgaan: de overheid is toch ook niet gebaat bij voedselverspilling en het onnodig doden van dieren?”
Hij is te spreken over het verweer van de door LTO/NOP ingeschakelde advocaten. „Je merkte dat de rechters vooral vragen stelden aan de staat over het handelen van de NVWA.” Hij weet niet of dat iets betekent voor de uitspraak in de zaak, die op dinsdag 2 maart 2021 volgt. „Het is moeilijk om te zeggen welke kant het opgaat. Het is gewoon niet fair dat door het werk van twee criminelen een hele beroepsgroep de dupe is. Wanneer de NVWA een signaal over de door hen ontvangen meldingen aan de sector had doorgegeven, had dat veel ellende kunnen voorkomen.” Bekijk hier het liveblog van het hoger beroep in de fipronilaffaire van maandag 7 december.
