'Goede ketenregisseur communiceert en zorgt voor eerlijke margeverdeling'

De sectorspecialist pluimveehouderij zei dit woensdagavond 3 maart tijdens de Pluimveeweb online uitzending 'Het economisch perspectief van de vleeskuikenhouderij'. In de Nederlandse vleeskuikensector zijn twee duidelijke trends zichtbaar. Als eerste stijgt de vraag naar trager groeiende kuikens en ook reguliere kuikens in vleeskuikenconcepten. Ten tweede wordt er steeds nauwer samengewerkt met vaste partners in een soort van integratie.

In de huidige vleeskuikenconcepten wordt er veelal al nauw samengewerkt met een slachterij als ketenregisseur die bepaald van welke broederijen de kuikens mogen komen en welke voerfabikant(en) het voer. Een aantal vleeskuikenhouders vindt dat sommige slachterijen de boel dicteren in plaats van regisseren. Zij vrezen dat dit erger wordt in de toekomst.

Kalverhouderij goed voorbeeld

Van den Hurk onderschrijft dat die angst heerst onder vleeskuikenhouders. „Een goede ketenregisseur communiceert met de andere ketenspelers in plaats van te dicteren. Door te communiceren ontstaat er veel meer begrip van andere ketenspelers. Dat is belangrijk voor een sterke keten en om snel te kunnen schakelen indien bijvoorbeeld de vraag verandert. Door duidelijk te communiceren kan een ketenregisseur vraag en aanbod op elkaar afstemmen.”

Ook moet een ketenregisseur zorgen voor een eerlijke margeverdeling, stelt Van den Hurk. „Zonder eerlijke margeverdeling houdt je geen sterke keten. Alle ketenspelers moeten kunnen verdienen anders stappen ze eruit.”

Van den Hurk, die tevens sectorspecialist kalverhouderij is, vindt de kalversector een goed voorbeeld. „Er klaagt wel eens een kalverhouder over ketenregisseur Van Drie Group. Maar gemiddeld genomen zijn ze best aardig te spreken omdat ze een redelijke boterham verdienen. Vleeskuikenhouders moeten niet vergeten dat slachterijen hen ook nodig hebben om verzekerd te zijn van aanvoer.”

Perfect storm

Het afgelopen jaar spreekt van Den Hurk over een perfect storm in de vleeskuikenhouderij. Dat zeggen ze in het Engels als alle ontwikkelingen en gebeurtenissen in een markt elkaar negatief beïnvloeden. „Voordurende Covid-19 maatregelen zorgden voor een overaanbod en hoge voorraden. Door de sluiting van maar liefst twee slachterijen kwam er daarnaast ook minder vraag. Daarnaast stegen de voerprijzen vanaf het derde kwartaal en werd Nederland ook nog getroffen door hoog pathogene vogelgriep. Slechter kon bijna niet.”

Aangezien veel vleeskuikenhouders buffers hadden opgebouwd is er geen enkele vleeskuikenhouder die klant was bij de Rabobank failliet gegaan. Ook viel het aantal dat in bijzonder beheer kwam mee. „Dit tekent hoe sterk de sector is. Dit laat onverlet dat meerdere bedrijven flink op hun reserves hebben ingeteerd. Je mist dit geld wel voor mogelijke verduurzaming of ontwikkeling van je bedrijf.”

Marktherstel

Waar de hele sector met smart zit te wachten op betere prijzen verwacht de Rabobank niet eerder dan in de tweede helft van dit jaar herstel. „Ik heb geen glazen bol. Maar doordat er nog veel voorraden zijn en het aanbod uit exporterende landen zoals Polen en Oekraïne ook niet afneemt, verwachten we geen sneller marktherstel. Wellicht gaan de prijzen het komend half jaar in sommige weken iets omhoog omdat het aanbod in die week erg laag is. Maar een structureel herstel zien we niet eerder dan de tweede helft van 2021.”

Veel is afhankelijk wanneer de lockdownmaatregelen afnemen, stelt de sectorspecialist. „Ongeveer een kwart van de afzet gaat naar horeca en foodservice. Vanuit de retail is er weliswaar meer vraag gekomen maar aangezien het aanbod nog hoger is dan de vraag, herstelt de markt matig”

Waar in Nederland en België het aanbod vleeskuikens afgelopen jaar afnam, steeg het aanbod in Polen, Duitsland en Hongarije. „Het hoge aanbod kip in Europa voorkomt een snel marktherstel”

In overleg minder opzetten

De komende maanden blijven de prijzen van reguliere vleeskuikens onder druk staan. Daarbij stijgt de voerprijs nog verder. Voor veel vleeskuikenhouders loont het niet meer om kuikens op te zetten. „Indien je een ronde niet, later of minder wilt opzetten, doe dit dan altijd in overleg met je afnemer. Een slachterij kan wel iets minder slachten maar heeft wel een substantiële aanvoer nodig om de afnemers te bedienen en vaste kosten te kunnen dekken. Als vleeskuikenhouder is het ook belangrijk dat je slachterij blijft bestaan.”

Europees keurmerk

Voor de middellange termijn ziet de sectorspecialist kansen voor een Europees keurmerk. „Met een Europees keurmerk kunnen de Nederlandse maar ook Vlaamse en Duitse vleeksuikensector zich onderscheiden ten opzichte van goedkopere Oekraïense of Braziliaanse kip. Zo laat je zien dat je kwaliteit levert. Voor het één ster Beter Leven keurmerk beuren vleeskuikenhouders en slachterijen een aantrekkelijke meerprijs. Een Europees keurmerk kan ook een meerprijs opleveren. Het heeft nogal wat voeten in aarde, maar ik vind het goed om hier eens over na te denken.”

Ook nu Duitsland vijf keer D heeft, ziet Van den Hurk voldoende kansen voor een Europees keurmerk, zei hij na een vraag van een kijker van de online uitzending. „Laat je niet belemmeren aan de voorkant maar stel Duitse retailers tevreden met datgene dat je kunt leveren.”

European Chicken Commitment

Voor de lange termijn blijft Van den Hurk positief. „De wereldwijde vraag naar kip stijgt en ook in Europa stijgt de vraag naar kip. De komende maanden moeten we met ons allen doorkomen. Maar de komende jaren komen er ook weer goede tijden aan voor reguliere vleeskuikenhouders.”

„Bovendien wist de Nederlandse vleeskuikensector in het verleden altijd erg snel te schakelen. Nu kiezen veel foodservicebedrijven zoals Kentucky Fried Chicken (KFC) en McDonald’s voor het European Chicken Commitment. De markt begint daar nu al langzaam om te vragen. Speel daar als sector op in.”

Tijdens de uitzending ging Kees Ligthart, agrarisch bedrijfsadviseur van Abab, in op de gevolgen in deze turbulente tijd. Hij richtte zich op bedrijfsniveau en het praktische aspect. Ook legde Frans Princen in een video uit waarom hij overgestapt is van vleeskuikenouderdieren naar één ster Beter Leven vleeskuikens en hoe hem dit bevalt. Heeft u de uitzending gemist? Dan is dat geen probleem. Meld u hier aan en kijk de volledige uitzending terug.

Lees de belangrijkste conclusies uit de presentatie van Kees Ligthart in vakblad Pluimveeweb van maart. Het vakblad verschijnt volgende week donderdag 11 of vrijdag 12 maart. Ontvangt u het vakblad Pluimveeweb nog niet? Vraag dan hier een gratis proefnummer aan. Wilt u een abonnement op vakblad Pluimveeweb? Klik dan hier.