Nieuwkomer De Boer: 'Veel werkplezier en weinig werk met bio kuikens'

Fotoserie: 'Elke ronde nog verdiend aan biologische vleeskuikens'

Nieuwkomer Jan-Wietse de Boer is enthousiast over zijn biologische vleeskuikens. „Het is weinig werk. Mijn vriendin Emma loopt ’s morgens binnen een kwartiertje een controleronde door beide stallen. Ik doe dat ’s avonds. Met de dagelijkse verzorging zijn we nog geen uur bezig. Ook geeft het veel werkplezier. Zo hebben we nauwelijks uitval. Van 7.000 kuikens heb je geen boterham, maar wel een leuk stukje beleg.”

Jan-Wietse de Boer startte in juli 2018 met het houden van biologische vleeskuikens op zijn gemengde bedrijf in It Heidenskip in Zuidwest-Friesland. „Ik hield al witvleeskalveren en paarden in Welsrijp in Noordwest-Friesland. Ik wilde in beide takken graag uitbreiden. Dat kon hier. Daarom heb ik dit bedrijf in mei 2018 gekocht”, blikt hij terug. De aanwezigheid van twee biologische vleeskuikenstallen was een bijkomstigheid. De vorige eigenaar had de voormalig zeugenstallen omgebouwd voor biologische vleeskuikens.

De afgelopen jaren kregen De Boer en zijn vriendin Emma van der Woude steeds meer plezier in het houden van biologische vleeskuikens. „Het verzorgen van de kuikens is weinig werk. Dat doen we er zo even bij.” Zijn vriendin Emma loopt ’s morgens in 15 minuten een controleronde door beide stallen en hijzelf 's avonds. De kuikens op de foto zijn twee weken oud.

De kuikenstallen zijn voorzien van uitloopschuiven en daglichtramen. De Boer ontvangt iedere twaalf weken kuikens van het ras Hubbard JA 757. De kuikens worden tien weken oud. De slachtgewichten liggen tussen de 2,6 en 2,7 kilo. Na vijf weken gaan de uitloopschuiven open, indien er geen ophokplicht zoals nu. „De eerste weken gaan er nog weinig kuikens naar buiten. De laatste twee weken hebben de kuikens het door dat ze naar buiten kunnen. Dan scharrelen er bij mooi zonnig weer wel honderden kuikens in het gras naast de stallen. Bij het open gaan van de uitloopschuiven moet je, wanneer het ’s avonds schemerdonker wordt, even rondom de stallen lopen om de kuikens naar binnen te jagen. Daar moet je niet mee wachten tot het donker is. Want dan moet je ze allemaal één voor één pakken en in de stal zetten.” Daar kwam De Boer de eerste ronde in de zomer van 2018 achter toen er midden in het weiland nog tientallen kuikens zaten ’s avonds in het donker. „Met het naar binnen doen van de kuikens ben ik ’s avonds ook nog zo’n 20 minuten bezig. Met de dagelijkse verzorging en het naar binnen doen van de kuikens zijn we nog geen uur per dag bezig.”

Beide stallen staan naast elkaar. „De 7.000 biologische vleeskuikens zijn mijn derde tak naast mijn 280 witvleeskalveren en 70 paarden. De markt voor witvleeskalveren ligt door de sluiting van de horeca vanwege Covid-19 helemaal op zijn gat. Dankzij mijn beide andere takken en mijn werk als hoefsmid heb ik een inkomen en kan ik mijn hypotheek ook nog gewoon betalen.”

De Boer is alert op ratten- en muizenbestrijding. Iedere maand komt een ongediertebestrijdingbedrijf om de lokdozen te controleren. „Ons bedrijf is omringd door sloten en waterplassen en is met al het aanwezige voer voor de paarden en witvleeskalveren een paradijs voor ratten en muizen. Muizen maar ook ratten kunnen door hele kleine gaatjes naar binnen. Die wil je niet in je stallen hebben omdat ze ziektes kunnen overbrengen. Om te zorgen dat ongediertebestrijding standaard iedere maand en goed gebeurd, heb ik dat uitbesteed”, verklaart hij.

Evenals reguliere vleeskuikens worden de biologische kuikens gevaccineerd tegen infectieuze bronchitis (IB), Newcastle disease (NCD) en Gumboro. Daarnaast worden de kuikens in de broederij in het ei geënt tegen Marek. Bij aankomst in de stal ent De Boer ze tegen Coccidiose. „In biologisch pluimveevoer mag je geen anti-coxmiddelen gebruiken zoals bij reguliere vleeskuikens. Daardoor zijn de kuikens gevoeliger voor Coccidiose. Ook zijn de kuikens de laatste weken gevoelig voor Marek omdat ze tien in plaats van zes weken oud worden. Door hiertegen te vaccineren, hebben mijn kuikens geen last van beide aandoeningen”, motiveert hij. „Aangezien de kuikens vanaf vijf weken naar buiten kunnen is het insleeprisico op Salmonella of vogelgriep hoger”, stipt hij aan. De Boer zou zich kunnen verzekeren tegen Salmonella, maar doet dat niet omdat deze bacterie nog geen enkele keer voor problemen zorgde. „Salmonella is wel een risico. Indien de kuikens met Salmonella besmet raken, is het vlees waardeloos en verlies ik veel geld die ronde.”

De stalinrichting, waaronder deze gaskachel, is geïnstalleerd door de voormalige eigenaar.

De kleine stallen zijn ook voorzien van vloerverwarming. Iedere twaalf weken ontvangt De Boer nieuwe kuikens. Hij houdt 4,3 rondes per jaar. De bezetting is met 8 kuikens per meter erg laag. „De stookkosten per kuiken per ronde zijn veel hoger dan bij reguliere waar de bezetting hoger is. De stookkosten per kuikens per jaar zijn niet veel hoger dan reguliere volgens mijn pluimveevoervoorlichter Piet Bakker van AgruniekRijnvallei. Dat komt omdat ik minder rondes houd.”

De Boer (rechts op de foto) leerde sinds hij in juli 2018 startte met houden van biologische vleeskuikens veel over kuikens van zijn pluimveevoervoorlichter Piet Bakker (links op de foto) en zijn dierenarts.

Nadat De Boer goed en wel gesetteld was in mei 2018, sprak hij voor het eerste met zijn huidige pluimveevoervoorlichter. Ze liepen samen een rondje door de stallen en Bakker, die zelf ook vleeskuikens houdt, adviseerde hem de ventilatie iets aan te passen en iets anders in te stellen. Een paar weken later liep De Boer twee dagen mee op het vleeskuikenbedrijf van Bakker in het Drentse Wijster om te kijken of het houden van vleeskuikens hem aanstond.

In de nok van de stal zit één regelbare ventilator.

In de achterwand zitten ook nog twee van deze ventilatoren. De ventilatiecapaciteit is dus erg laag. Dit zorgt niet voor problemen. „De bezetting is met 8 kuikens per meter erg laag. Veel lager dan bij reguliere kuikens. Dankzij die lage bezetting hebben de kuikens geen last van hittestress”, verklaart De Boer. De stallen zijn niet voorzien van nevelkoeling omdat dit vanwege de lage bezetting niet nodig is.

De Boer liet vorig jaar een telefonisch alarm installeren. „Als hoefsmid kom ik niet verder dan een half uur rijden van huis. Indien de stroom uitvalt, zorgt dit het eerste half uur niet voor problemen dankzij de lage bezetting. Dankzij het alarm kan ik binnen een half uur thuis zijn bij een storing of te lage of te hoge staltemperaturen om actie te ondernemen. Dit geeft mij een veiliger gevoel”, motiveert hij.

De stallen zijn ook voorzien van een medicijnmixer. Deze gebruikte hij nog niet omdat hij sinds de start in juli 2018 nog geen antibiotica inzette. Wat betreft diergezondheid doet De Boer het erg goed. De uitval bij de kuikens is erg laag. „De afgelopen ronde bedroeg de totale uitval slechts 24 stuks. De koppels daarvoor lag de totale uitval ook om en nabij de 24”, vertelt De Boer. „De uitval bij biologische vleeskuikens is laag en ligt gemiddeld tussen de 0,5 en 2,5 procent”, vult pluimveevoervoorlichter Piet Bakker aan. „De eendagskuikenkwaliteit valt ook bij biologische vleeskuikens wel eens tegen. Bijvoorbeeld bij jonge moederdieren waardoor je in het begin hogere uitval hebt. Ook zie je ook wel eens een kuiken met een zwaaipootje die je moet uitselecteren”, duidt Bakker. Bij De Boer viel de eendagskuikenkwaliteit in zijn eerste ronde in 2018 tegen. „Mijn eerste ronde bedroeg de uitval in beide stallen 140 stuks. Toen was de eendagskuikenkwaliteit minder goed en gingen er in de eerste week veel kuikens dood”, vertelt De Boer.

Om insleep van ziektes te voorkomen is bedrijfskleding verplicht voor iedereen die zijn stallen betreed.

Ieder kuiken moet minimaal 4 meter uitloop hebben. Voor zijn 7.000 kuikens heeft De Boer een kleine 3 hectare. Dat is precies genoeg. Een biologische vleeskuikenhouder mag maximaal 16.000 kuikens houden. Daarvoor heeft De Boer minstens 6,4 hectare uitloop nodig. „Indien ik wil uitbreiden en 4 hectare grond moet kopen van mijn buurman kost dat me minstens 240.000 euro. Dan moet ik nog twee stallen bouwen omdat je in één stal maximaal 4.800 kuikens mag houden. Die investering loont niet. Dat kun je met de huidige rendementen nooit in vijftien jaar terug verdienen. Biologische vleeskuikens zijn mooi wanneer je de stal en uitloop al hebt. Dan heb je er mooie bijverdiensten van. Zeker wanneer je de stal of stallen nauwelijks hoeft aan te passen.”

De marktvooruitzichten voor biologische vleeskuikens zijn gunstig omdat de vraag naar biologische kip stijgt. De Boer zet zijn biologische vleeskuikens af aan Polderhoenhof. Ze worden geslacht bij Esbro. De slachterij doet loonslachting voor Polderhoenhof. De biologische kip van De Boer is via groothandelaren Hanos en Sligro te koop in onder meer de horeca. De kip is circa dubbel zo duur dan reguliere kip. Een voordeel is dat het een vraaggestuurde keten is. Nieuwkomers kunnen niet zo maar beginnen. Er worden pas nieuwe vleeskuikenhouders gezocht wanneer er afzet is. AgruniekRijnvallei zoekt momenteel ondernemers die willen overschakelen naar biologische vleeskuikens. Op dit moment is er ruimte voor zo’n 50.000 extra biologische vleeskuikens verdeeld over tien weken. Met zo’n 100.000 tot 150.000 geslachte kuikens in tien weken blijft het een kleine nichemarkt vergeleken met de reguliere vleeskuikenmarkt en alle andere vleeskuikenconcepten.

„De afgelopen jaren heb ik iedere ronde verdiend aan de kuikens”, zegt De Boer. De voerkosten zijn wel bijna dubbel zo hoog als bij reguliere kuikens. Dit komt door het duurdere biologische voer en slechtere voederconversie die rond de 2,6 ligt ten opzichte van 1,5 tot 1,6 bij reguliere vleeskuikens. Enkele jaren geleden stonden de rendementen wel een tijdje onder druk toen de voerkosten plotseling fors stegen en de biologische vleeskuikenprijs niet voldoende omhoog ging. Een paar jaar geleden betaalde De Boer 12 euro per ton voor de afvoer van de biologische vleeskuikenmest. De afgelopen keer ontving hij 5 euro per ton. „De mestafvoerkosten zijn afhankelijk van de markt. Een voordeel is dat het areaal biologisch akkerbouw in Nederland stijgt. Biologische akkerbouwers mogen alleen biologische mest gebruiken”, legt De Boer uit.

De Boer heeft een mondelinge afspraak voor de afzet van kuikens. „Indien nieuwkomers of de bank van een nieuwkomer een afzetcontract voor één of twee jaar wil, kan dat ook. De afzet van biologische vleeskuikens stijgt namelijk”, geeft pluimveevoervoorlichter Bakker aan. Hij beaamt dat omschakelen naar biologische vleeskuikens vooral interessant is wanneer een ondernemer al een stal en (grond voor) een uitloop heeft. Nieuwbouw is het overwegen waard indien een ondernemer de grond al heeft volgens Bakker.

Het gemengde bedrijf van De Boer ligt in een uitgestrekte streek met heel veel sloten, waterplassen, dijken, karakteristieke stelpboerderijen en moderne veehouderijbedrijven. Lees de reportage met het ondernemersverhaal van Jan-Wietse de Boer aanstaande zaterdag 10 april in het regionale agrarische vakblad Veldpost.

Lees de reportage met het ondernemersverhaal van Jan-Wietse de Boer aanstaande zaterdag 10 april in het regionale agrarische vakblad Veldpost. Klik hier om een gratis proefnummer voor Veldpost aan te vragen en hier om abonnee te worden op Veldpost.

Tekst: Tom Schotman

Groeide op een vleeskuikenbedrijf in het Achterhoekse Vragender op. Schrijft sinds augustus 2013 voor Pluimveeweb.nl, vakblad Pluimveeweb, Pigbusiness.nl, vakblad Pig Business en de regionale agrarische vakbladen van Agrio.

Beeld: Ellen Meinen

Subcategorieën

Subcategorieën

Subcategorieën

Subcategorieën

Nieuwkomer De Boer: 'Veel werkplezier en weinig werk met bio kuikens'

Fotoserie: 'Elke ronde nog verdiend aan biologische vleeskuikens'

Tekst: Tom Schotman

Praat mee

Nieuwsbrief

Nieuwkomer De Boer: 'Veel werkplezier en weinig werk met bio kuikens'

Fotoserie: 'Elke ronde nog verdiend aan biologische vleeskuikens'

Tekst: Tom Schotman

Deel dit artikel

Praat mee

Nieuwsbrief