'M.s. vaccinatie kan bijdragen aan bestrijding'

Mycoplasma synoviae (M.s.) leidt bij pluimvee regelmatig tot veel problemen. Van problemen aan de luchtwegen en gewrichten tot eischaalafwijkingen en productieproblemen. Sinds 2014 is er een levend M.s. vaccin geregistreerd dat regelmatig toegepast wordt op vermeerderingsbedrijven. In opdracht van de pluimveesector onderzocht GD of dit vaccin het risico op M.s.-besmetting vermindert bij Nederlands commercieel pluimvee.

Sinds 2015 maakt Mycoplasma synoviae onderdeel uit van het pluimveemonitoringsprogramma. Het nationale monitoringsprogramma is echter sinds 2021 vervallen. Dit onderzoek heeft de data van dit monitoringprogramma uit de periode 2015 – 2019 gebruikt om te achterhalen of vaccinatie het risico op M.s. besmetting kan verminderen.

Het risico op M.s. infecties werd bepaald voor vaccin-, legvermeerderings-, en slachtvermeerderingsbedrijven op bedrijfsniveau. Bij slachtvermeerderingsbedrijven werd daarbij onderscheidt gemaakt tussen M.s.-gevaccineerde en niet-M.s.-gevaccineerde bedrijven. Op geen van de vaccin- of legvermeerderingsbedrijven werd tegen M.s. gevaccineerd. Ook werd het risico van verspreiding binnen bedrijven bepaald.

M.s.-vaccinatie kan bijdragen aan bestrijding

Het onderzoek laat zien dat M.s.-vaccinatie kan bijdragen aan de aanpak van M.s. in de pluimveesector. Hierbij de vier meest opvallende conclusies:

1. Het risico op M.s.-besmetting nam met twee derde af bij gevaccineerde bedrijven.
   - Het M.s.-besmettingsrisico voor niet-M.s.-gevaccineerd slachtvermeerderingspluimvee was 11,8 gevallen per 1000 weken. Voor M.s.-gevaccineerd slachtvermeerderingspluimvee was dit 2,9 – 4,8 gevallen per 1000 weken.
2. Er lijkt sprake te zijn van een langetermijneffect waarbij het risico op M.s.-besmettingen afneemt als er meerdere ronden tegen M.s. wordt gevaccineerd.
   - Het risico op M.s.-besmetting nam namelijk bij M.s.-gevaccineerde bedrijven sterk af gedurende de monitoringsperiode. Op bedrijven die de hele monitoringsperiode vaccineerden was goed te zien dat de infectie steeds later tijdens de ronde optrad en uiteindelijk weg bleef.
3. Vaccinatie tegen M.s. vermindert de spreiding van M.s. binnen het bedrijf.
   - Er is een duidelijk lager risico op M.s.-besmetting binnen bedrijven met gevaccineerd pluimvee ten opzichte van bedrijven met pluimvee dat niet gevaccineerd is. Bij niet-gevaccineerde bedrijven lag het risico van M.s.-verspreiding naar andere stallen op 146 – 165 gevallen per duizend weken. Bij M.s.-gevaccineerde bedrijven was dit nog maar 32 gevallen per 1000 weken, een afname met 80 procent.
   - Het besmettingsrisico voor M.s. op vaccin- en legvermeerderingsbedrijven was 4,2 en 3,4 gevallen per 1000 weken. Dit is 65 tot 71 procent lager dan op de niet-gevaccineerde slachtvermeerderingsbedrijven.
4. Gerichte hygiënemaatregelen kunnen ook bijdragen aan de M.s.-aanpak.

Dit veterinair praktijkonderzoek maakte deel uit van het onderzoeks- en innovatieprogramma 2020 van de pluimveesector. Dit programma wordt gecoördineerd door Avined en gefinancierd door de pluimveesector.

'Vaccinatie niet de oplossing'

„Enten is niet dé oplossing om Mycoplasma synoviae (M.s.) uit te bannen”, stelt pluimveedierenarts Anneke Feberwee van de Gezondheidsdienst voor Dieren (GD). „Met enten roei je de veldstam niet uit. Wel verklein je de kans op negatieve gevolgen van M.s. bij vleeskuikenouderdieren en wordt de overdracht naar de vleeskuikens minder.”

Feberwee heeft de indruk dat door enten mogelijk de aandacht voor de biosecurity minder wordt, omdat men denkt dat enting de koppel vrijhoudt. Dat is helemaal verkeerd. „Biosecurity is de enige manier om M.s. buiten de deur te houden.” Een bedrijf dat al jaren vrij is van M.s. adviseert Feberwee al helemaal niet om te enten. „Dan maak je onnodig kosten.” Vaccinatie kan alleen bijdragen in de aanpak van M.s. binnen de kaders van een goede biosecurity, volgens Feberwee. Dat zei ze in januari vorig jaar tegen Pluimveeweb.nl.