Eet geen pluimvee of eieren in Vlaamse Zwijndrecht

De 3M-fabriek uit Zwijndrecht produceerde jarenlang PFOS, een chemische stof die de hormonen verstoort en mogelijk kankerverwekkend is. Onderzoekers van de Universiteit Antwerpen ontdekten eerder dat de consumptie van eieren uit eigen tuin schadelijk is in een straal van 15 kilometer rond de 3M-fabriek van Zwijndrecht, een gemeente in de provincie Antwerpen. De Vlaamse regering heeft zopas gisterenavond forse maatregelen genomen. In een straal van 1,5 kilometer rond de 3M-site, wordt het eten van eigen kippen of eieren door de Vlaamse overheid afgeraden, net als het drinken van grondwater. Verschillende mensen wordt aangeraden geen zelf geteelde groenten te eten, zoals kinderen onder de 12 jaar, zwangere vrouwen, vrouwen die borstvoeding willen geven of wensen zwanger te worden. Wie in een zone van 5 kilometer van de site woont, eet best geen eieren van eigen kweek. Wie 5 tot 10 kilometer van de site woont, krijgt het advies om maximaal maar 1 eigen gekweekt ei per week te eten.

Nog geen formeel verbod

Schepen voor Leefmilieu Steven Vervaet van Zwijndrecht bevestigt de crisis. „Vanuit wetenschappelijke hoek – de Vakgroep toxicologie Universiteit van Antwerpen - vernemen we dat onze inwoners beter geen eieren van scharrelkippen uit eigen tuin meer eten. Dat zal dus ook één van de adviezen zijn die we aan onze inwoners zullen meegeven. We kunnen hen natuurlijk niets verbieden, maar het zou ongezond zijn.” Ondanks het advies van de Vlaamse overheid, gaat de gemeente Zwijndrecht voorlopig helemaal niets verbieden. „Het gaat uitsluitend om aanbevelingen. Verder onderzoek zal moeten uitwijzen of de adviezen standhouden, of eventueel moeten worden genuanceerd. De perimeter van 5 km rond de site omvat ook een aantal andere gemeenten.”

Extra stalen

De gemeente Zwijndrecht laat bovendien met spoed in een straal van 2 kilometer rond de fabriek nieuwe stalen nemen in de omgeving van de 3M-fabriek om na te gaan hoe erg de PFOS-vervuiling er is. Er zullen ook stalen genomen worden van groente, fruit, melk en eieren, zowel bij lokale landbouwers als in tuinen van buurtbewoners. Volgens Vervaet zijn er grote bezorgdheden en is het belangrijk dat er snel te weten gekomen wordt wat er precies aan de hand is zodanig dat de landbouwsector aan herstel kan beginnen te denken. Wie woont binnen de zone van 3 kilometer rond de site en 12 jaar of ouder is, zal zich vrijwillig kunnen aanmelden voor een bloedafname. Het streefdoel is om tegen uiterlijk midden juli met die bloedafnames te kunnen starten.

Onzekerheid

De PFOS-vervuiling die aan het licht kwam tijdens de Oosterweelwerken blijft voor onzekerheid zorgen, ook bij landbouwers. Bij de Pluk & Snoeptuin uit Zwijndrecht, een boerderij met 100 biologische kippen gelegen op een afstand van 3,5 kilometer van de 3M-fabriek, worden voorlopig verder eieren verkocht. „Voorlopig heeft nog geen enkele instantie, ook niet van het Federaal Voedselagentschap, gezegd dat we niet mogen verkopen of dat de eieren niet meer mogen geconsumeerd worden”, zegt Gunther De Brauwere. „Daar hebben we nog geen berichtgeving over gekregen. Dus voorlopig verkopen we nog altijd de eieren van onze eigen kippen in onze boerderijwinkel. Naar mijn inziens is er niet aangetoond dat er iets mis mee is. De komende dagen gaan er wel stalen worden genomen op het bedrijf. En dan gaan we conclusies kunnen trekken. Momenteel is het ook nog onduidelijk wat de gezondheidsrisico’s zijn. Er is wel een grote imagoschade waar we niets aan kunnen doen. De komende dagen worden er ook op mijn bedrijf stalen genomen voor verder onderzoek.”

Morgen extra debat in parlement

De verontrustende PFOS-vervuiling door het bedrijf 3M zorgt voor heel wat beroering in het Vlaams Parlement. Het Uitgebreid Bureau van het Vlaams Parlement besliste om morgen – woensdag 16 juni - een actualiteitsdebat te agenderen over het standpunt van de Vlaamse Regering met betrekking tot de aanpak van de PFOS-vervuiling in en rond Zwijndrecht. Tijdens de plenaire vergadering van vorige week stelde Vlaams minister van Omgeving en Leefmilieu, Zuhal Demir (N-VA), aan het Vlaams Parlement voor om een onderzoekscommissie op te richten om de historiek in het dossier te onderzoeken. Dit voorstel leidde in de Vlaamse Regering tot diverse reacties. De Vlaams Belang-fractie stelde daarom aan het Uitgebreid Bureau de vraag een actuadebat te organiseren over het standpunt van de Vlaamse Regering met betrekking tot de aanpak van de PFOS-vervuiling in en rond Zwijndrecht.