Opinie: 'Krimp veestapel is niet de oplossing voor de stikstofcrisis'

RTL schrijft in een nieuwsbericht dat de kabinetsplannen voor het terugdringen van de stikstofuitstoot de komende jaren zorgen voor een flinke krimp van de veestapel. Over zeven jaar zal in Nederland 30 procent minder vee zijn dan nu. Dat blijkt uit ambtelijke stukken die recent openbaar gemaakt zijn. Een krimp van de veestapel zal echter niet de oplossing zijn voor de stikstofcrisis omdat deze maatregel zich maar op één aspect van de stikstofuitstoot richt.

Basis van de stukken is een rapport van het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) van september 2021. In dit rapport worden twee scenario’s beschreven voor de aanpak van de stikstofcrisis met een verkokerde blik op de bijdrage van de landbouwsector.

Scenario A en B

Scenario A in het PBL-rapport bestaat uit drie sporen: opkoopregelingen, de extensivering van landgebruik met een regionale aanpak en meer agrarisch natuur- en landschapsbeheer en ten derde aanvullende stimulerende maatregelen zoals innovatie. Scenario B bestaat uit twee sporen: opkoopregelingen met als doel krimp van de veestapel en het instellen van ammoniakemissieplafonds in combinatie met doelsturing, heffingen en aanscherping van de stikstofgebruiksnormen inclusief afschaffen derogatie.

Uit de recente berichtgeving blijkt dat het kabinet kiest voor scenario B. Dit terwijl het PBL in een technische briefing van het rapport in november 2021 aangeeft dat scenario B stikstof- en natuurbeleid niet koppelt waardoor het minder potentieel heeft om de stikstofcrisis aan te pakken.

Integraliteit mist

Aan integraliteit mist het in deze aanpak volkomen. Zo wordt de bijdrage van de industrie, luchtverkeer of de neerslag van stikstof (ook wel depositie genoemd) uit het buitenland volkomen buiten beschouwing gelaten. Ook wordt niet gekeken naar de depositie van bijvoorbeeld wilde ganzen of honden in deze kwetsbare natuurgebieden. Over het Aeriusmodel, het instrument dat wordt gebruik om de stikstofdepositie te berekenen op Natura 2000-gebieden, bestaan grote vraagtekens. Zo is Aerius niet gevalideerd met metingen.

Sector wil innoveren

De landbouwsector kenmerkt zich door de wil tot innoveren en te verduurzamen. De sector laat het ook zien, zo blijkt uit de recente cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). Het CBS publiceerde op 16 februari 2022 de voorlopige cijfers over de uitscheiding van stikstof in dierlijke mest. In 2021 bedroeg deze uitscheiding 474 miljoen kilogram. Dat is bijna 16 miljoen kilogram minder dan een jaar eerder en ruim 6 procent onder het stikstofplafond dat de Europese Unie heeft vastgesteld voor de Nederlandse veestapel.

De selectieve focus op krimp in de landbouwsector draagt niet bij aan een oplossing van de bestuurlijke stikstofcrisis waarin Nederland verkeert. Dat denken zou alleen al een historische misser betekenen voor het Kabinet Rutte IV.

Marijke Everts, Director Corporate Affairs, VanDrie Group