Onzekerheid over emissie frustreert omslag naar Beter Leven kip

In 2021 gaven Nederlandse supermarkten, en verschillende partijen in andere afzetkanalen aan vanaf eind 2023 alleen nog maar vers pluimveevlees te verkopen dat minimaal één ster van het Beter Leven keurmerk van de Dierenbescherming draagt. Om de gevolgen van de omschakeling in beeld te brengen is Wageningen University & Research gevraagd te adviseren over de hoogte van emissies uit deze vleeskuikenstallen. Daar blijkt onvoldoende kennis over, schrijft minister Adema van LNV aan de Tweede Kamer.

Onderzoekers geven aan dat er onzekerheid is over emissies van ammoniak, geur en fijnstof uit vleeskuikenstallen waar dieren volgens de eisen van het Beter Leven keurmerk worden gehouden. Hierover is weinig informatie beschikbaar vanuit metingen aan praktijkstallen en er is onvoldoende kennis van de processen in strooiselmest bij pluimvee die leiden tot de vorming van ammoniak. Vanwege het ontbreken van meetgegevens is gewerkt met een theoretisch rekenkundige benadering. Daaruit blijkt dat de ammoniakemissie per dierplaats hoger is dan de vastgestelde emissiefactor voor gangbaar gehouden kuikens.

Ammoniakemissie

De ammoniakemissie op stalniveau kan uitgaande van 40 procent minder dieren in de stal zowel hoger als lager zijn dan voor de omschakeling. De onderzoekers geven daarbij aan dat de eerder vastgestelde emissiefactor voor de gangbare vleeskuikenhouderij bepaald is op basis van metingen in een periode dat er nog nauwelijks werd gestuurd op droger strooisel. Omdat daar nu meer aandacht is, vanwege het verminderen van voetzoollaesies, en omdat dit drogere strooisel de vorming van ammoniak versterkt, is het aannemelijk dat de werkelijke ammoniakemissie uit gangbare vleeskuikenstallen ook hoger ligt dan op grond van de emissiefactor zou worden verwacht.

Adema verwacht dat het op korte termijn nagenoeg onmogelijk is om toestemming in het kader van de Wet natuurbescherming te krijgen voor de benodigde aanpassingen aan de stal. Ook vleeskuikenhouders die al wel de juiste vergunningen hebben voor de nodige stalaanpassingen zoals de overdekte uitloop, zijn terughoudend zijn om deze daadwerkelijk te gaan bouwen. Onzekerheid over de situatie rondom vergunningverlening en houdbaarheid van vergunningen in het algemeen maakt dat zij afwachtend zijn.

Meer zekerheid over emissies

De minister vindt het belangrijk om meer zekerheid te krijgen over de emissies uit vleeskuikenstallen met een Beter Leven keurmerk. Er zullen daarom metingen verricht gaan worden, naar de emissie van ammoniak, fijnstof en geur. Er komen ook metingen aan gangbare systemen. Naast het reguliere meetprotocol zullen sensoren worden ingezet, om zo ook ervaringen op te doen voor een nieuwe reguleringssystematiek op basis van realtime gemeten emissies en doelvoorschriften.

Minister Van der Wal voor Natuur en Stikstof werkt aan het weer mogelijk maken van het verlenen van vergunningen binnen de Wet natuurbescherming, maar dat zal veel tijd vergen voorziet Adema. Om pluimveehouders en bevoegde gezagen op korte termijn meer helderheid te bieden, werken de ministers samen met de provincies, wetenschappelijk instanties en de sector aan een handreiking. Eind van dit jaar verwacht minister Van de Wal de eerste resultaten van de verkenning naar de mogelijkheden voor een passende beoordeling voor emissiearme stalsystemen.

De Dierenbescherming heeft aangegeven in de voorwaarden voor 1 ster binnen het Beter Leven keurmerk de overgangstermijn waarbinnen de overdekte uitloop gerealiseerd moet zijn met een jaar te verlengen naar drie jaar. De Dierenbescherming geeft wel aan dat een verlenging van de overgangstermijn geen structurele oplossing is.

Onderzoeksbudget

Op dit moment worden er namelijk nog nauwelijks emissie-reducerende-maatregelen toegepast in de overdekte uitloop. Adema heeft budget beschikbaar gesteld om twee onderzoeken te laten uitvoeren. Ten eerste om te onderzoeken of er bestaande maatregelen of technieken zijn die op relatief korte termijn kunnen worden ingezet die zorgen voor minder ammoniakemissie. Daarnaast komt er een onderzoek waarbij wordt verkend hoe een overdekte uitloop eruit kan zien die leidt tot minder of geen emissies én die een goed dierenwelzijn borgt.

Meer informatie is te vinden in het rapport 'Emissies BLk1s vleeskuikens' van Wageningen Livestock Research. Lees hier de Kamerbrief van het ministerie van LNV van 12 juni.