Lagere bezettingsdichtheid vleeskuikens grote impact AMvB Dierwaardige Veehouderij

Het convenant en de AMvB (Algemene maatregel van bestuur) zijn tegelijkertijd gepresenteerd. Daar waar de AMvB de regels beschrijft die op een bepaald moment inwerking zullen treden, bevat het convenant afspraken over de zaken die nodig zijn om die regels daadwerkelijk inwerking te kunnen laten treden. De essentie van zowel het convenant als de AMvB is dat het pluimvee soorteigen gedrag moet kunnen vertonen en dat behelst goede voeding, goede omgeving, goede gezondheid, positieve emotionele toestand (geen stress) en erkenning van de intrinsieke waarde van de kip.

Deze uitgangspunten worden voor de praktijk vertaald in de Gids voor Goede Praktijken, een document dat voortdurend wordt aangevuld met inzichten uit onderzoek, praktijkervaring en bestaande innovatieprogramma’s. Zo moet het pluimveehouders ondersteunen bij het maken van dierwaardige keuzes, die zowel effectief als haalbaar zijn, op basis van de aanpassingen die in de AMvB staan.

Bezettingsdichtheid vleeskuikens

Het toekomstbeeld in 2040 voor vleeskuikens is gericht op een maximale bezetting van 32 kilogram per vierkante meter. De eis van BLK 1 ster is maximaal 25 kilogram per vierkant meter en voor biologisch 21 kilogram per vierkante meter. Het privaat Europees initiatief (ECC) streeft men naar een bezettingsdichtheid van maximaal 26 kilogram per vierkante meter. Naast deze marktconcepten zien we ook dat andere lidstaten een lagere maximale bezetting toestaan dan is toegestaan volgens de Europese Richtlijn.

In Zweden is een maximale bezetting van 36 kilogram per vierkante meter toegestaan, in Oostenrijk een maximum van 30 kilogram per vierkant meter. In Duitsland geldt wettelijk een maximale bezetting van 39 kg kilogram per vierkant meter, maar houdt 80 procent van de bedrijven dieren onder private concepten met een maximale bezetting van 35 kilogram per vierkant meter. De extra kosten van 32 kilogram per vierkante meter kunnen deels gecompenseerd worden door het aanbrengen van plateaus die, wanneer ze aan bepaalde voorwaarden voldoen mee mogen tellen voor de beschikbare oppervlakte.

Bezettingsdichtheid vleeskuikenouderdieren

Bij het vaststellen van de bezetting per 2040 voor de reguliere vleeskuikenouderdieren is rekening gehouden met het feit dat het ongewenste neveneffect van verplaatsing van de productie van broedeieren naar het buitenland, waar geen/minder welzijnseisen gelden voor vleeskuikenouderdieren, voorkomen moet worden en met het feit dat de milieu-impact van het verlagen van de bezetting nog onduidelijk is. Op basis van deze inzichten is het voornemen een maximale bezettingsdichtheid voor reguliere vleeskuikenouderdieren van 7 dieren per vierkante meter (1.429 vierkante centimeter per dier) in werking te laten treden in 2040. Als tussenstap is de maximale bezetting per 2030 7,5 dieren per m2 (1.333 vierkante centimeter per dier).

Onder het huidige Besluit beschikt een regulier ouderdier over een vloeroppervlakte van ten minste 1.300 vierkante centimeter per dier, wat overeenkomt met 7,7 dieren per vierkant meter. In de ons omringende landen is de gemiddelde bezetting iets lager met 7 tot 7,5 dieren vierkant meter. Tot de vloeroppervlakte worden ook de legnesten gerekend en voor de dieren bereikbare plateaus, indien daarboven een vrije ruimte met een hoogte van ten minste 35 cm beschikbaar is. Er mag geen mest door de plateaus kunnen vallen. In afwijking van voorgaande blijft voor ouderdieren van een koppel waarvan de hennen een eindgewicht van ten hoogste 2,4 kilogram bereiken (de zogenaamde minimoederdieren) de afwijkende oppervlakte-eis per ouderdier van 1.200 cm2 vierkante centimeter per dier bestaan.

(Tekst gaat verder na het kader)

Functiegebieden

In het AMvB staan ook maatregelen omtrent functiegebieden, die zodanig zijn ingericht dat ze tegemoetkomen aan de specifieke gedragsbehoefte. Op basis van de huidige inzichten is het voornemen de verplichting tot het aanbrengen van plateaus voor vleeskuikens per 2040 in werking te laten treden. In de tussentijd kan dan zowel via onderzoek als door middel van pilots worden gekeken naar de beste manieren om de plateaus te realiseren voor het welzijn van de dieren. Gelet op diverse mogelijkheden en ontwikkelingen in de praktijk ligt het in de rede hiervoor ruimte te geven aan de houders dit nader in te vullen en de invulling up to date te houden. Daarbij kan een door een sectororganisatie opgestelde Gids voor goede praktijken met praktijkvoorbeelden en richtsnoeren inzake hoogte enzovoort behulpzaam zijn.

Voor vleeskuikenouderdieren geldt, in tegenstelling tot vleeskuikens, dat ze wel gebruik maken van zitstokken. Deze eis blijft ongewijzigd. Op basis van deze huidige inzichten is het voornemen om de huidige bepaling voor vleeskuikenouderdieren te vervangen door een meer doelgericht voorschrift: de dieren moeten beschikking hebben over verhogingen/plateaus. Het voornemen is deze maatregel per 2040 in werking te laten treden. De plateaus mogen, net als hierboven beschreven, ook voor de vleeskuikenouderdieren inclusief de opfokvleeskuikenouderdieren meegeteld worden voor de beschikbare oppervlakte, mits wordt voldaan aan een aantal basiseisen.

De plateaus mogen geen mest doorlaten, zodat de dieren die eronder zitten schoon blijven. Tot slot dienen de plateaus breed genoeg te zijn voor de dieren om elkaar te kunnen passeren/ongestoord te kunnen rusten en is er een minimum (10% aldus EFSA) aan percentage van het vloeroppervlak als plateau beschikbaar. Daarnaast geldt dat de oppervlakte van het plateau van strooisel voorzien moet zijn.

Strooisel en omgevingsverrijking

In de AMvB is er niet voor gekozen tot in detail vast te leggen hoe aan deze regel voldaan kan worden. Met deze maatregel wordt beoogd te allen tijde, vanaf dag 0, tegemoet te komen aan de gedragsbehoeften foerageren/scharrelen, exploreren en zelfverzorgings-/comfortgedrag (stofbaden) waarbij de verschillende gedragingen om verschillend soort strooisel vragen.

Gelet op diverse mogelijkheden in de praktijk en de verschillen per leeftijd ligt het echter in de rede hiervoor ruimte te geven aan de houders dit nader in te vullen. Daarbij kan een door een sectororganisatie opgestelde Gids voor goede praktijken behulpzaam zijn. Deze maatregel wordt per 2030 van kracht. Dezelfde overweging wordt in de AMvB gebruikt wat betreft omgevingsverrijking. Er zijn teveel variabelen en hier moet de Gids voor Goede Praktijken, voortkomende uit het convenant, de leidraad zijn

Robuuste rassen en dieren

Met de AMvB-maatregel voor robuuste rassen wordt beoogd dat dieren hun gedragsbehoeften kunnen uitoefenen zonder daarbij fysieke beperkingen te ervaren. Gezien het wetenschappelijk bewijs van de risico’s voor dierenwelzijn en diergezondheid in verband met genetische selectie voor snelle groeisnelheid bij vleeskuikens, is het dan ook noodzakelijk dat er wordt toegewerkt naar robuuste vleeskuikenrassen in 2040.

Aangezien de impact op het verdienvermogen aanzienlijk is en er onduidelijkheid bestaat over de effecten op emissies van ammoniak, geur en fijnstof is het voornemen deze bepaling pas in 2040 in werking te laten treden. Om deze bepaling per 2040 van kracht te laten worden komt er een apart traject waarbij onder andere de sector, samen met andere partijen een protocol kunnen opstellen met criteria op basis waarvan vleeskuikenrassen als robuust kunnen worden aangemerkt.

Snavelbehandeling en ingrepen

In de Wet dieren is het verboden om lichamelijke ingrepen bij dieren uit te voeren. Met de AMvB kunnen echter bepaalde ingrepen worden uitgezonderd van dit verbod, mits aan bepaalde voorwaarden is voldaan. Aangezien er via de Stuurgroep Ingrepen Pluimvee succesvol wordt gewerkt aan de uitfasering van de nog toegestane ingrepen bij pluimvee en de nog toegestane ingrepen hun plaats hebben in de Regeling diergeneeskundigen worden er door middel van deze AMvB geen aanvullende eisen voor ingrepen bij pluimvee ingeregeld.

Conform het advies van de Stuurgroep is de vrijstelling voor snavelbehandeling van de moederdieren van trager groeiende vleeskuikens verlengd tot 1 september 2026, voor de overige categorieën is de vrijstelling verlengd tot 1 september 2028.

Download hier de Nota van Toelichting op de AMvB Dierwaardige Veehouderij